
Xar tut- İnsan həyatının üç stadiyasının simvoludur. Belə ki,əvvəlcə ağ rəngdə olan tut günahsız körpəliyin, qırmızı rəng olan dövrü enerjili, qaynar gəncliyi, qara  olan vaxtı isə qocalığı və ölümü simvolizə edir. Qədim Misirdə Xar tut həyat ağacının simvolu idi və Sikomora adlanırdı. Xar Tut/Sikomora müqəddəs ağac hesab edilirdi və Hathorun, Gök/Göy tanrıçası Nutun təcəssümü hesab edilirdi. Sikomora Günəş kultu ilə bağlıdır. “Ölülər kitabı”na görə Günəş şərqdən iki Sikomora ağacının arasından keçərək yüksəlir. Ölənlərin ruhu quş görkəmində həyat meyvələri ilə dolu olan Sikomora ağacının üzərinə enir və kimə bu qismət  olursa  o, tanrılaşır. Ölən adama böyük bir sirr agah olur – O, Ra –dan yaranıb. Xar Tut/Sikomora ağacı altında “kürən pişik“ görkəmində olan  Ra tanrısının, ilanın başını kəsməsi  təsviri vardır. Şumerlərdə də Qara tut müqəddəs hesab edilirdi. Şumerlər “Xar Tuta/Qara tuta”, “Qara Kişkanu” deyirdilər.Onlara görə“Qara  Kişkanu  Eriduda  yaranmışdı, təmiz yerdə becərilmişdi, meyvələri  isə  lazurdan  da  parlaq  və  saf  idi...”                                                                                                                       Çin mifologiyasında da  “Xar tut/Qara tut  “həyat  ağacı”nın rəmzidir. Həm də məhşur  Çin ipəyi Tut ağacının yarpaqları ilə bəslənən barama qurdundan alınırdı. Bəs nə üçün  qədimdən bu ağacı tanıyan və müqəddəs hesab edən Çinlilər ona “Fusan”, Ruslar “Şelkovisa və  ya Tut”, Bolqarlar “Çernisa”, Şumerlər “Kişanu” və s. deyir? Bizim əcdadlarımız isə “Hor”un  xanımı  olan  “Hathor”un  yerdəki  təcəssümü hesab  edilən Sikomoranı  məhz “Xar Tut ”adlandırıb? Xar Tut, Xarqa, Xarı  bülbül  çiçəyinin adındakı “Xar” söz  kökü  günəşlə “Hor”tanrısı  ilə bağlıdır. “Xur” Yaqnob, Osetin, “Hvar” Skif/Quz, “Xaro/Hora/Hare”Yeni  Qvineyada, “Harei”Avstraliyada  günəş, Xors  Slavyanlarda “Günəş işığı”tanrısı deməkdir. Qədim  Misirdə  Saxmetin  oğlunun  adı Tutu idi. Tutu; günəş rəmzi  olan şir simalı təsvir edilirdi. Tutu insanları qara qüvvələrdən, demonlardan qoruyar və onaların ömrünü uzadardı. Yapon mifologiyasında  isə Tutu pis  yuxuları  yeyərək  insanları qoruyan xeyirxaq  ruhdur.
   F.Rüstəmova. “Hor sivilizasiyası və onun günümüzdə izləri”kitabından.