Hurmazta/Xurmazta- Soqdilərdə baş tanrıdır. Xormusta tengri - Buryatlarda göylərin baş tanrısıdır. Xormuzta/Xurmas; Mancuriyada baş tanrıdır. Həm də Hind mifologiyasında baş tanrıdır. Asura ilə Zoroastrizmdəki Axura eyni obraza bənzəyir. Asura/Aqura/Axura eyni kökdən gəlir. Tuva mifologiyasında isə səmaların obrazı Azardır. Monqol və Buryatlarda Azarqa at deməkdir. At isə Günəş tanrılarının atributu və simvoludur. Eyni zamanda Asura/Axura obrazının kökündə “As/Az” dayanır. Bəlkə elə Asura/Axura daha qədim“As/Az” adlanan, tanrı nəslindən olan Azər/Ozir tanrısının hind və pers mifologiyasına təsirindən yaranıb. Asurlara sitayiş arilərdə kult olub, perslərdə isə dinə çevrilib. Hindistanda Asuralar öz yerini Devalara -Devlərə, Demonik varlıqlara, şeytani başlanğıca verib. Zərdüşt; Asura/Aqura/Azura tanrısının adına “Mazda” əlavə edərək Azər/Osir tanrısını şeytaniləşməkdən xilas edib. Hətta İngilis d. Oxford lüğətində Axura əvəzinə Asura yazıblar. Güman etmək olar ki, Zərdüşt özü elə As/Az/Azər kökənli olub. Axura sözündə isə bir Oqur/Oğuz/Uxer/Uker ilə bağlılıq gizlənib; Oquz/Oqüz/Öküz totemi. “Ox” İngilis dilində, “oxe” İsveç dilində, “okse” isə Norveç, Tatar və Başqırd dilində “üqez” öküz deməkdir, bizdə isə yaşlı buğaya öküz deyilir. Fin dilində buğa “harka”öküz deməkdir. Buryat, Monqol etnonimləri – Exirit, Uyqur, Qur, Quran və s. fonetik variasiyada Xormuzd/Korbustan/Kurbustan/Tyurmos/ Xyurmos/Xormust bu adlar daha qədimdə totem olmuş maral, los, dağ keçisi ilə bağlıdır.
F.Rüstəmova