Dazıotu bitkisi örtülütoxumlular fəsiləsinə aid olub, latın dilində olan hypericin sözündən götürülüb və Hypericum per-foratum, rus dilində isə «зверобой» adlanır. Bitkinin tərkibində antrasenin təsirindən yaranan qırmızı piqment və hiperforin vardır. Bu birləşmə qədim dövrdən bu günə kimi depressiyaların müalicəsində müvəffəqiyyətlə istifadə edilir, psixovegetativ pozuntularda, depressiv vəziyyətlərdə, qorxu və həyəcan hissləri zamanı qəbul edilir. Dazıotu/Hypericum perforatum-həm magiyada, həm də bir sıra xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilən möcüzəvi bir bitkidir. Bu bitki haqqında Qalen, Dioskorid, Pliniy, Paraseis, Əbu Əli İbn Sina kimi alimlər məlumat vermişlər və onu oturaq sinirinin iltihabı zamanı müalicə vasitəsi kimi 40 gün qəbul etməyi məsləhət etmişlər. Qədim misirlilər və yunanlar dazıotundan müalicə vasitəsi kimi istifadə ediblər.
Dazıotu bitkisi haqqında ilk dəfə e.ə. 460-377-ci illərdən, Hippokrat zamanından məlumat vardır. Dioskorid bu bitkinin toxumlarını bal ilə birlikdə qəbul etməyi məsləhət edirdi, Pliniy isə onun haqqında məlumat yazmışdır. Parasels dazıotundan yaraların, kontuziyaların, qanaxmaların müalicəsində istifadə edirdi. Polşada Biskupin ərazisindəki qazıntılar zamanı 2500 illik tarixi olan bitki yığımlarının içərisində dazıotu da tapılmışdır.
Dazıotunun antik dövrlərdən insanlara məlum olması, onun depressiyaları, qorxu və həyəcan hissini aradan qaldır-ması xüsusiyyətlərinə görə bu bitki haqqında bir çox əfsanələr yaranıb, onun mistik qüvvəyə malik olmasına inanılmışdır. Belə ki, bu bitkinin günəşin yay yüksək duruşu vaxtı, 21-22 iyunda çiçəkləməsinə görə kilsə onu İoan Krestitel (24 iyun İoan Krestitelin ad günü) ilə əlaqələndirmişdir. Müxtəlif dövrlərdə müqəddəs İoan müqəddəs Con kimi adlarla da tanınmışdır.
Dazıotunun tərkibindəki qırmızı piqmentə görə onu İisus Xristosun, İoanın qanı, qanlı ot, qırmızı ot da adlandırmışlar. Sevgi fallarında istifadə edilib - gənc oğlan və qızlar onun gövdəsini əllərində burub əzərdilər, əgər qırmızı rəng şirə çıxsa deməli düşündüyü insan onu sevir, rəngsiz şirə çıxardısa sevməməsinə işarə olduğuna inanılardı.
Müəllif: Firəngiz Rüstəmova
"TƏBABƏT VƏ MİFOLOGİYA: GÖRÜNƏN VƏ GÖRÜNMƏYƏN ƏLAQƏLƏR" kitabından