Qədim İsland d. Valhöll, qədim German d. Walhall, German - Skandinav mifologiyasında; Tanrıların, Tanrılar soyundan olan Asların şəhəri Asqardın səmavi sarayıdır. Valqalla sarayı müharibədə ölmüş döyüşçülərin cənnət sarayı, qalasıdır. Bizdə qədim, möhtəşəm, böyük bir tikiliyə “qala” demək də var. Valqalla; bəlkə Val qalası?! İki komponentdən ibarət olan Val ilə qalla sözünü ayrı-ayrılıqda araşdıraq. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi bu səmadakı qalaya döyüşdə ölən əsgərlər, döyüşçülər gedir. Dilimizdə “vayy-vay” deyilən və qorxunu, həyəcanı, təəssüflənməyi, çaşqınlığı, ağrı-acını, yas yerini bildirən və bu gün belə bir çox dialektlərdə ölümü ifadə edən söz, qarğış var. Məsələn: kimə isə ölüm arzulayanda “vayını görüm, vayına gələk” deyə qarğış edilir. Atalar sözü: Toy ilə Vay qardaşdır! Qazax və Göyçay rayonu dialektində bir də “avala düşmək” sözü var ki, çətinlk, çıxılmaz vəziyyət, bəlaya düşmək, gözlənilməz halda dünyasını dəyişmək kimi mənalarda işlədilir. Əgər həyətdəki quşları sincab və ya hansısa heyvan öldürüb, yeyirsə, məhv edirsə “sincab da toyuxlara aval olufdu” deyirlər. Dilimizdə işlətdiyimiz, ərəb mənşəli olması yazılan “zaval” sözü də var ki, mənası məhv olmaq, yox olmaq, sonu gəlmək mənalarında işldilir. Burdan görünür ki, “vay sözü ilə aval, zaval” sözü eyni köklü, eyni mənalı sözlərdir. Ölmüş döyüşçülərin isə ruhunu həmin qalaya aparan qızlar Skandinav mifologiyasında Valkiriyalar adlanır. “Val” dediyimiz kimi ölümlə bağlı bir sözdür, “kiri-kiriya” isə qadın demək olan, bildiyimiz “qarı-karı” sözüdür. Valhall/Valqalla; Vay olmuşların, avala, zavala düşmüşlərin Qalası! (şəkildə xvıı əsr İsland rəssamının tablosunda Valhallın qapısını qoruyan, As nəslindən olan, Odinin oğlu, doqquz analı tanrı Xeymdal təsvir edilib).
F. Rüstəmova