Centoscreening evlilik öncəsi genetik check-updır. Bu check-upa daxil olan 331 gen həm xanım, həm də bəydə yoxlanılır. Bu analiz uygundur:
1- Ailəsində hərhansı bir genetik xəstəlik olmayan sadəcə mutasiyaların ortaya çıxma riskinə bağlı olaraq körpənin gələcəyini dəqiq bir şəkildə öyrənmək istəyən ailə quracaq insanlar üçün
2- Hər iki tərəfin ailə tarixçəsində hər-hansı bir genetik xəstəlik olduqda
3- Qohum evliliklərində
4- Etnik olaraq hər-hansı genetik xəstəlik baxımından yüksək insidansa sahib olanlar üçün
Ümumiyətlə, bu analiz paketi qohum evliliklərində ailənin və körpənin gələcəyi baxımından istifadə edilməsi mütləq şəkildə tövsiyə olunur. Çünkü ressesiv genlər ata və anada fenotipik olaraq hər-hansı bir qüsur ortaya çıxartmasa da, aradaki qohumluq xətti səbəbiylə (əsasən əmi qızı-əmi oğlu) resessiv genin iki kopyası körpədə bir yerə gələrək xəstə körpənin doğulmasına səbəb olur. Bu analiz paketinə əlavə olaraq NİPT testi də ödənişsiz Centoscreening keçən cütlüklərə hədiyə edilir.
Centoscreeningdə yoxlanılan genlər
· metabolik xəstəliklər
· malformasiya
· qan-damar sistemi
· iskelet/dəri/immun sistemi
· ağciyər xəstəlikləri
· ürək xəstəlikləri
· qaraciyər/böyrək/endokrin sistemə aid xəstəliklərlə;
· nevrolojik xəstəlikləri
· xərçəng xəstəliyi riski
· əzələ sistemi xəstəlikləri
· göz xəstəlikləri
· burun/boğaz/qulaq xəstəlikləriylə əlaqəlidir.
331 genə əlavə olaraq Qırılqan X sindromu; spinal əzələ atrofiyası və kongenital adrenal hiperplaziya üçün sırasıyla FMR1, SMN1 və CYP21A2 genləri yoxlanılır. Genlərlə əlaqəli olaraq baxılan umumi fenotipik xüsusiyətlər:
Nevrologiya
Makrosefaliya; Mikrosefaliya; Hidrosefaliya; Danışıq qabiliyətinin gecikməsi; Zəka geriliyi; Motor funksiyanın inkişafının gecikməsi; Ataksiya; Distoniya; Hiperefleksiya; Əzələ hipertoniyası; Əzələ hipotoniyası;
Metabolizm
Anormal kreatin-kinaz səviyyəsi; Hiperalaninemiya; Hipoqlikemiya; Ketoz; Hiperalbumineriya
Göz
Katarakt; Glaukoma; Optik atrofiya; Fotofobiya; Nistagmus; Astigmatizm; Mikrofitalmoz; Buftalmoz; Miyopluq; Skolioz baxışın iflici; Torlu qişanın pigment degenerasiyası; Strabismuz; Retinoblastoma; Görmə qabiliyətinin itkisi; Makular degenerasiya
Burun, Boğaz, Qulaq
Yarıq damaq-dodaq; Eşitmə qabiliyətinin sensoneyral itkisi; Eşitmə qabiliyətinin konduktiv itkisi; Anormal diş rəngi; Xarici qulaq malformasiyası
Dəri və skelet
Skolioz; Kifoz; Anormal əzələ morfologiyası; Skelet sisteminin anomaliyası; Polidaktiliya; Sindaktiliya; Sinpolidaktiliya; Hipermobillik; Anormal saç; Anormal dırnaq; Ixtioz; Anormal dəri pigmentasiyası; Hiperelastik dəri
Ürək-Damar sistemi
Angioödem; Ürəyin ritm pozğunluğu; Aorta dilatasiyası; Hipertenziya; Hipotenziya; Sinus düyünün zəifliyi; Bradikardiya; Taxikardiya; Kardiomegaliya; Hipertrofik kardiomiopatiya; Ürək və böyük damarların malformasyonu
Endokrin
Hipertiroidizm; Hipotiroidizm; Hipoparatiroidizm; Diabet; Hiperparatiroidizm
Onkologiya
Adenomatoz kolon polipozu; Paraqanqlioma; Döş karsinoması; Kolorektal karsinoma; Ağciyər neoplazması; Dəri neoplazması
Hematologiya və İmmunologiya
Anormal hemoqlobin; Anormal laxtalanma; Anemiya; Immun çatışmazlıq; Trombositopeniya; Neyropeniya; Leykopeniya
Paneldə autosomal resessiv və X-xromosomuna bağlı resessiv genlər yoxlanılır və aşkarlanan mutasiyalarla gələcək ata və ananın daşıyıcılıq vəziyəti müəyyənləşdirilir, doğulacaq körpənin gələcəyi haqqında dəqiq və ətraflı məlumat verilir.
Autosomal resessiv irsiyyət: Əgər valideynlər eyni xəstəlik baxımından daşıyıcıdırsa hər hamiləlikdə xəstəliyin uşaqda təzahür şansı 25%-i; körpənin daşıyıcı olma riski 50%; sağlam körpənin dünyaya gəlmə şansı isə 25%dir.
X-xromosomuna bağlı resessiv irsiyyət: Valideynlər daşıyıcıdırsa hər hamiləlikdə oğlan uşaqlarında xəstə doğulma riski 25%; qız uşağının daşıyıcı olma riski 25%; sağlam oğlan və qız uşağının doğulma şansı ayrı-ayrılıqda 25%dir.
Sağlam Ailə Klinikasında evlilik öncəsi genetik analiz verilməsi və sonrasında analiz nəticəsinə görə genetik konsultasiya verilir.