• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Klinika haqqında
  • Reklam
  • Əlaqə
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Son dəqiqə
Sağlamlıq üçün daha pis hansıdır: aşağı, yoxsa yüksək təzyiq?
Hər 30 uşaqdan 1-də gizli təhlükə - Mütəxəssislər həyəcan təbili çalır
100 il yaşamağın sirri - Bu 4 qidanı dərhal həyatınızdan çıxarın
İsrail Qəzzanı yenə vurdu: 95 ölü
Nazik və tökülən saçlar - Gündə 1 ovuc bu qidadan yeyin
Moskvanın Bakıya hücumunun əsas səbəbləri - Zəngəzur dəhlizində nə baş verdi?
Azərbaycanlılar üçün yeni təhlükə – Ya ölkədən çıxmayın, ya da…
Qanda yağı, xolesterolu azaldan bitki çayları
Güclü ordu, güclü dövlət – Təhdidlərə qarşı sükut deyil, güc danışır
Qanda şəkər neçə olmalıdır ki, uzun yaşaya bilək?
ABŞ-dan mesaj: İsrail və Yunanıstandan da reaksiya gəldi – Növbəti ölkə Türkiyədir
Duyğusal yükdən necə azad olaq? - Psixoloqdan praktiki məsləhətlər
Ağcaqanadlardan qorunmaq üçün ƏN SADƏ ÜSUL
TŞ-dən qərar: Bu dərmanların qiyməti...
İyulda hava necə olacaq? – Aylıq proqnoz
Çaytikanıdan təbii antidepresant hazırlaya bilərsiniz - Sınamağa dəyər
Azərbaycanda qohum nikahlarının qarşısı belə alınacaq
Zatulindən etiraf: Qarabağ bitdi, Bakıya təsir də...
Arterial təzyiqi aşağı salır, trombları əridir, həzmi yaxşılaşdırır... İki əsirlik tərəvəzin faydaları
Avropa yaxın gələcəkdə Rusiya ilə qarşılaşacaq
Sizin Reklam Burada
Tel: (+99412) 452 97 17
Mob: (+99450) 386 38 02
E-mail: [email protected]

Şınıx

Manşet / Araşdırma

2-07-2018, 11:45

Şınıx




















Gədəbəy Şınıx kəndi. Mənbələrdəki məlumatlara görə:”Şınıx əhalisi bütövlükdə türk əsilli xalqdır. Şınıxda bir sıra arxaik sözlərə, müasir asiya, eləcə də Türkiyə türkcəsində rast gəlinməkdədir. Oykonimi qədim türk dillərindəki “şinq” (sıldırım qaya), sınıq (tayfa adı), Azərbaycan dilindəki şenlik (qalabalıq, çox adam olan yer) sözləri ilə əlaqələndirirlər”. Asiya türkcəsinin arxaik sözlərinin Şınıx kəndinin əhalisinin danışığında rast gəlinməsi aydın görünür. Məsələn: Çingis/Çingiz xanın adında da “şın” sözü gizlidir və üç komponentdən ibarətdir; Şın- Kas-Xan. Şın sözü əlçatmaz ucalıq, kas; həqiqi, doğru, ali, saf mənada işlədilən, həm də kas tayfasının adını yada salan bir komponent olaraq, xan isə əsilli, nəcabətli bir soyun tituludur.
Ermənistanda əsirlikdə qalmış Şınıx kəndi-Toponim türk dilində «əyri sıldırım dağ yamacı, əlçatmaz», «dərin çuxur, xəndək» mənasında işlənən “şın” sözünə-“ıx” şəkilçisinin artırılması yolu ilə düzəlmişdir. Orotoponimdir. Quruluşca düzəltmə toponimdir. Kəndin adı erməni dilinə uyğunlaşdırılaraq Şnox kimi rəsmiləşdirilmişdir. 1590–cı ildə tərtib edilmiş Lori vilayəti (əyaləti) icmal dəftərinə görə Lori vilayəti (əyaləti) Lori, Axtala, Pəmbək, Taşır və Arpalı livalarından ibarət idi. Axtala livasının Haşureti nahiyyəsinə daxil olan (Karye–i Şınuh) Şınıx kəndinin digər adı Baysunqur idi”. Ümumiyyətlə isə Şınıx sözündə bir işıq/işıx/ışıx/işın və ağ sözü də gizlidir. Məsələn: Ermənistanda qalmış Şınıx kəndi daxil olduğu ərazidə “Axtala; yəni Ağ tala” işıqla bağlı olan, Pəmbək, “Haşureti; Aşiret” adlı yaşayış yerləri təmiz türk dilində olan yaşayış yerləri var. Həm də Ermənistanda qalmış Şınıx kəndinin əski adının Baysunqur olması da oranın yerli əhalisinin təmiz Oğuz aşiretindən olmasını göstərir. Qırğı/Şahin/Doğan; Oğuzlar arasında çox yayğın oluduğunu, hər bir soyun və boyun öz onqonu, yəni totemi olduğunu həm Fəzlullah Rəşidəddin, həm də Əbülqazi göstərmişlər. Onlara istinad edən B.Ögel həmin onqonları boy və soylar üzrə araşdırıb yazmışdır. Onlardan “sungar”la əlaqəli olanlardan bəzilərini göstərmək olar. Bayındır- Şunqar/Şahin (Şahin). Beçenə; Şunqar/Ala şahin (Ala-toğanaq). Çavuldur; Şunqar/Qartal (Buğdaynık). Çəbni; Şunqar/Huma (Humay). B.Ögel, Anadoluda bu quşa əsasən “sungur” deyilyini söyləyir. Şahin; Ak/Ağ-doğan =Ağ sungur (falco gyrfalco). Qara-sungur (astur palumbarius); bənəklidir... bay-sungur (falco lanarius), bu daha tüklü bir doğandır, “laçın” da adlandırılır. Sünik və ya ona uyğunlaşdırılmış olan” Sisakan” – Cənubi Qafqazda tarixi-coğrafi regiondur. I Artaşesin hakimiyyəti dövründə (e.ə. 189 – 160) ermənilər tərəfindən ələ keçirilən Sünik, b.e. 387-ci ilində Ermənistanın Bizans və Sasanilər arasında bölünmüşdür. Sünikin cənubu mənbələrdə həm də Zəngəzur kimi qeyd edilir. Sünik adında da bir Şınıx sözü gizlidir. Saha türklərinin 21 iyunda ilin ən qısa gecəsi və ən uzun gündüzü olan bir gündə;Isıax adlanan yeni il bayramı keçirirlər. Bu bayramı sovetlər vaxtı heyvandarlıqla bağlasalar da, keçirilmə vaxtını 10-25 iyun arasına salsalar da; əslində günəş ritualları ilə, günəşi qarşılamaqla, ilin günlərinin sayına uyğun 365 adamın dairəvi olaraq göy cisimlərinin hərəkətlərini təkrarlayan dönmələri, minlərlə insanın eyni anda ağ kumıs içmələri ilə bir günəş, işıq mədəniyyətinin izləri aydın görünür.Isıax sözündə də Ağ İşıq sözü gizlidir və Şınıx adı ilə çox bənzərdir. Bun Azərbaycanda Şıx, Şıxlı kimi yaşayış əraziləri də İşıq/İşıx/Işıxla bağlıdır.
Şınıx/Şın ax/İşın Ağ...
F. Rüstəmova


Oxunub: 1 544
Paylaş:
Digər xəbərlər

Manşet / Araşdırma

1-07-2018, 09:41

Qardaş

Manşet / Araşdırma

27-06-2018, 10:23

Saban/Sabançı/Sabunçu

Manşet / Araşdırma

23-06-2018, 08:42

Həbsxana, yoxsa türmə?

Manşet / Gündəm / Araşdırma

24-05-2018, 09:57

Ağcaqayın/Akcaağac/Acer/Klen/Yavor/Yavru Ağac

Manşet / Araşdırma

14-05-2018, 08:06

Şınıx/Şın ax/İşın Ağ

Adınız:*
E-Mail:
Yorumunuz:
  • winkwinkedsmileam
    belayfeelfellowlaughing
    lollovenorecourse
    requestsadtonguewassat
    cryingwhatbullyangry
Kodu girin: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
Gündəm
Sağlamlıq üçün daha pis hansıdır: aşağı, yoxsa yüksək təzyiq?
Hər 30 uşaqdan 1-də gizli təhlükə - Mütəxəssislər həyəcan təbili çalır
100 il yaşamağın sirri - Bu 4 qidanı dərhal həyatınızdan çıxarın
İsrail Qəzzanı yenə vurdu: 95 ölü
Nazik və tökülən saçlar - Gündə 1 ovuc bu qidadan yeyin
Moskvanın Bakıya hücumunun əsas səbəbləri - Zəngəzur dəhlizində nə baş verdi?
Son xəbərlər
  • Bu gün, 21:32
    Sağlamlıq üçün daha pis hansıdır: aşağı, yoxsa yüksək təzyiq?
  • Bu gün, 18:18
    Hər 30 uşaqdan 1-də gizli təhlükə - Mütəxəssislər həyəcan təbili çalır
  • Bu gün, 15:30
    100 il yaşamağın sirri - Bu 4 qidanı dərhal həyatınızdan çıxarın
  • Bu gün, 13:50
    İsrail Qəzzanı yenə vurdu: 95 ölü
  • Bu gün, 12:34
    Nazik və tökülən saçlar - Gündə 1 ovuc bu qidadan yeyin
  • Bu gün, 11:08
    Moskvanın Bakıya hücumunun əsas səbəbləri - Zəngəzur dəhlizində nə baş verdi?
  • Bu gün, 10:16
    Azərbaycanlılar üçün yeni təhlükə – Ya ölkədən çıxmayın, ya da…
  • Bu gün, 09:07
    Qanda yağı, xolesterolu azaldan bitki çayları
  • Dünən, 22:23
    Güclü ordu, güclü dövlət – Təhdidlərə qarşı sükut deyil, güc danışır
  • Dünən, 21:14
    Qanda şəkər neçə olmalıdır ki, uzun yaşaya bilək?
  • Dünən, 20:44
    ABŞ-dan mesaj: İsrail və Yunanıstandan da reaksiya gəldi – Növbəti ölkə Türkiyədir
  • Dünən, 19:16
    Duyğusal yükdən necə azad olaq? - Psixoloqdan praktiki məsləhətlər
  • Dünən, 18:28
    Ağcaqanadlardan qorunmaq üçün ƏN SADƏ ÜSUL
  • Dünən, 17:41
    TŞ-dən qərar: Bu dərmanların qiyməti...
  • Dünən, 16:54
    İyulda hava necə olacaq? – Aylıq proqnoz
  • Dünən, 15:00
    Çaytikanıdan təbii antidepresant hazırlaya bilərsiniz - Sınamağa dəyər
  • Dünən, 14:28
    Azərbaycanda qohum nikahlarının qarşısı belə alınacaq
  • Dünən, 13:20
    Zatulindən etiraf: Qarabağ bitdi, Bakıya təsir də...
  • Dünən, 12:09
    Arterial təzyiqi aşağı salır, trombları əridir, həzmi yaxşılaşdırır... İki əsirlik tərəvəzin faydaları
  • Dünən, 11:21
    Avropa yaxın gələcəkdə Rusiya ilə qarşılaşacaq
  • Dünən, 10:43
    197 il sonra ilk yaşandı – Rusiya və İran Azərbaycanda bunu təkrarladı
  • Dünən, 09:04
    Öd kisəsində daşlar BU SƏBƏBLƏRƏ GÖRƏ əmələ gəlir
  • 29-06-2025, 23:07
    Dərinin qocalmasını ləngidən vitamin açıqlandı
  • 29-06-2025, 22:23
    Milyonlarla insan uranla çirklənmiş su içir
  • 29-06-2025, 21:35
    İspanaq, yoxsa kələm – Ürəyi hansı qoruyur?
  • 29-06-2025, 20:24
    Azərbaycan müdafiə naziri Pakistana başsağlığı VERDİ
  • 29-06-2025, 19:46
    Azərbaycanlılar Rusiyada görün nələr edibmiş - ŞOK SİYAHI
  • 29-06-2025, 18:17
    Damarları təmizləyən 5 QİDA - Tanınmış həkimin SİYAHISI
  • 29-06-2025, 17:23
    Rusiya çökür - Çeçenlər müharibəyə hazırlaşır
  • 29-06-2025, 16:19
    Yeni büdcə sənədi Amerikanı borc köləliyinə sürükləyəcək – Mask SÜKUTU POZDU
Daha çox
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə
Sosial şəbəkələrimiz:
  • Direktor: Firəngiz Rüstəmova
  • E-mail: [email protected]
  • Telefon: (+99412) 452 25 37
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Müəllif hüquqları qorunur. ailehekimiklinikasi.az-ın məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə