• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Klinika haqqında
  • Reklam
  • Əlaqə
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Son dəqiqə
“Yabancı Damat”ın məşhur aktyoru vəfat etdi - FOTO
Paşinyan inkar etdi: Zəngəzur dəhlizi...
Mədə yanmasına qarşı vasitələr: hansılar həqiqətən kömək edir?
ABŞ-dən Azərbaycanla bağlı gözlənilməz açıqlama
Azərbaycan hərbçiləri daha bir əraziyə yerləşir? – Sürpriz gəlişmə
Soyuq havalarda bədəni isidən qidalar
Əsl dostla tanışı necə ayırd etməli? – Psixoloq fərqləri saydı
Psoriaz nədir və necə müalicə olunur? Mütəxəssislər izah edir
29 ölkə birləşir: yeni üzvlər var – Kremlə pis xəbər
Saakaşvilidən inqilab mesajı: Çox vaxtımız qalmayıb
ÜST-dən SOS: - Antibiotiklərə təslim olmayan infeksiyalar güclənir
Moskvaya gedən Əl Şaraanın Putindən nə tələb etdiyi bəlli oldu
Bakı və İrəvan sülh sazişini harada imzalayacaq? - Siyahıdakı ölkələr
Ən qorxulu xəstəliyin ilk əlamətləri
NATO müdafiə nazirləri TOPLANIR - Masada nələr var?
Kreml 350 səhifəlik məxfi sənədi ABŞ-a VERİR - Onun qətli...
İnsanı 10 yaş cavanlaşdıran tərəvəz
İsraili son anda xilas edən plan: Dünyanın gözü önündə oldu – SENSASİYA
Moskva tələsir, Bakı və Tehran da razılaşdı – Hindistan “sürprizi”
Çəkisi az olan şəxslər bu virusa daha tez yoluxur - ARAŞDIRMA
Sizin Reklam Burada
Tel: (+99412) 452 97 17
Mob: (+99450) 386 38 02
E-mail: [email protected]

Şınıx

Manşet / Araşdırma

2-07-2018, 11:45

Şınıx




















Gədəbəy Şınıx kəndi. Mənbələrdəki məlumatlara görə:”Şınıx əhalisi bütövlükdə türk əsilli xalqdır. Şınıxda bir sıra arxaik sözlərə, müasir asiya, eləcə də Türkiyə türkcəsində rast gəlinməkdədir. Oykonimi qədim türk dillərindəki “şinq” (sıldırım qaya), sınıq (tayfa adı), Azərbaycan dilindəki şenlik (qalabalıq, çox adam olan yer) sözləri ilə əlaqələndirirlər”. Asiya türkcəsinin arxaik sözlərinin Şınıx kəndinin əhalisinin danışığında rast gəlinməsi aydın görünür. Məsələn: Çingis/Çingiz xanın adında da “şın” sözü gizlidir və üç komponentdən ibarətdir; Şın- Kas-Xan. Şın sözü əlçatmaz ucalıq, kas; həqiqi, doğru, ali, saf mənada işlədilən, həm də kas tayfasının adını yada salan bir komponent olaraq, xan isə əsilli, nəcabətli bir soyun tituludur.
Ermənistanda əsirlikdə qalmış Şınıx kəndi-Toponim türk dilində «əyri sıldırım dağ yamacı, əlçatmaz», «dərin çuxur, xəndək» mənasında işlənən “şın” sözünə-“ıx” şəkilçisinin artırılması yolu ilə düzəlmişdir. Orotoponimdir. Quruluşca düzəltmə toponimdir. Kəndin adı erməni dilinə uyğunlaşdırılaraq Şnox kimi rəsmiləşdirilmişdir. 1590–cı ildə tərtib edilmiş Lori vilayəti (əyaləti) icmal dəftərinə görə Lori vilayəti (əyaləti) Lori, Axtala, Pəmbək, Taşır və Arpalı livalarından ibarət idi. Axtala livasının Haşureti nahiyyəsinə daxil olan (Karye–i Şınuh) Şınıx kəndinin digər adı Baysunqur idi”. Ümumiyyətlə isə Şınıx sözündə bir işıq/işıx/ışıx/işın və ağ sözü də gizlidir. Məsələn: Ermənistanda qalmış Şınıx kəndi daxil olduğu ərazidə “Axtala; yəni Ağ tala” işıqla bağlı olan, Pəmbək, “Haşureti; Aşiret” adlı yaşayış yerləri təmiz türk dilində olan yaşayış yerləri var. Həm də Ermənistanda qalmış Şınıx kəndinin əski adının Baysunqur olması da oranın yerli əhalisinin təmiz Oğuz aşiretindən olmasını göstərir. Qırğı/Şahin/Doğan; Oğuzlar arasında çox yayğın oluduğunu, hər bir soyun və boyun öz onqonu, yəni totemi olduğunu həm Fəzlullah Rəşidəddin, həm də Əbülqazi göstərmişlər. Onlara istinad edən B.Ögel həmin onqonları boy və soylar üzrə araşdırıb yazmışdır. Onlardan “sungar”la əlaqəli olanlardan bəzilərini göstərmək olar. Bayındır- Şunqar/Şahin (Şahin). Beçenə; Şunqar/Ala şahin (Ala-toğanaq). Çavuldur; Şunqar/Qartal (Buğdaynık). Çəbni; Şunqar/Huma (Humay). B.Ögel, Anadoluda bu quşa əsasən “sungur” deyilyini söyləyir. Şahin; Ak/Ağ-doğan =Ağ sungur (falco gyrfalco). Qara-sungur (astur palumbarius); bənəklidir... bay-sungur (falco lanarius), bu daha tüklü bir doğandır, “laçın” da adlandırılır. Sünik və ya ona uyğunlaşdırılmış olan” Sisakan” – Cənubi Qafqazda tarixi-coğrafi regiondur. I Artaşesin hakimiyyəti dövründə (e.ə. 189 – 160) ermənilər tərəfindən ələ keçirilən Sünik, b.e. 387-ci ilində Ermənistanın Bizans və Sasanilər arasında bölünmüşdür. Sünikin cənubu mənbələrdə həm də Zəngəzur kimi qeyd edilir. Sünik adında da bir Şınıx sözü gizlidir. Saha türklərinin 21 iyunda ilin ən qısa gecəsi və ən uzun gündüzü olan bir gündə;Isıax adlanan yeni il bayramı keçirirlər. Bu bayramı sovetlər vaxtı heyvandarlıqla bağlasalar da, keçirilmə vaxtını 10-25 iyun arasına salsalar da; əslində günəş ritualları ilə, günəşi qarşılamaqla, ilin günlərinin sayına uyğun 365 adamın dairəvi olaraq göy cisimlərinin hərəkətlərini təkrarlayan dönmələri, minlərlə insanın eyni anda ağ kumıs içmələri ilə bir günəş, işıq mədəniyyətinin izləri aydın görünür.Isıax sözündə də Ağ İşıq sözü gizlidir və Şınıx adı ilə çox bənzərdir. Bun Azərbaycanda Şıx, Şıxlı kimi yaşayış əraziləri də İşıq/İşıx/Işıxla bağlıdır.
Şınıx/Şın ax/İşın Ağ...
F. Rüstəmova


Oxunub: 1 594
Paylaş:
Digər xəbərlər

Manşet / Araşdırma

1-07-2018, 09:41

Qardaş

Manşet / Araşdırma

27-06-2018, 10:23

Saban/Sabançı/Sabunçu

Manşet / Araşdırma

23-06-2018, 08:42

Həbsxana, yoxsa türmə?

Manşet / Gündəm / Araşdırma

24-05-2018, 09:57

Ağcaqayın/Akcaağac/Acer/Klen/Yavor/Yavru Ağac

Manşet / Araşdırma

14-05-2018, 08:06

Şınıx/Şın ax/İşın Ağ

Adınız:*
E-Mail:
Yorumunuz:
  • winkwinkedsmileam
    belayfeelfellowlaughing
    lollovenorecourse
    requestsadtonguewassat
    cryingwhatbullyangry
Kodu girin: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
Gündəm
“Yabancı Damat”ın məşhur aktyoru vəfat etdi - FOTO
Paşinyan inkar etdi: Zəngəzur dəhlizi...
Mədə yanmasına qarşı vasitələr: hansılar həqiqətən kömək edir?
ABŞ-dən Azərbaycanla bağlı gözlənilməz açıqlama
Azərbaycan hərbçiləri daha bir əraziyə yerləşir? – Sürpriz gəlişmə
Soyuq havalarda bədəni isidən qidalar
Son xəbərlər
  • Bu gün, 14:04
    “Yabancı Damat”ın məşhur aktyoru vəfat etdi - FOTO
  • Bu gün, 13:44
    Paşinyan inkar etdi: Zəngəzur dəhlizi...
  • Bu gün, 12:26
    Mədə yanmasına qarşı vasitələr: hansılar həqiqətən kömək edir?
  • Bu gün, 11:23
    ABŞ-dən Azərbaycanla bağlı gözlənilməz açıqlama
  • Bu gün, 10:19
    Azərbaycan hərbçiləri daha bir əraziyə yerləşir? – Sürpriz gəlişmə
  • Bu gün, 09:09
    Soyuq havalarda bədəni isidən qidalar
  • Dünən, 22:11
    Əsl dostla tanışı necə ayırd etməli? – Psixoloq fərqləri saydı
  • Dünən, 21:55
    Psoriaz nədir və necə müalicə olunur? Mütəxəssislər izah edir
  • Dünən, 20:49
    29 ölkə birləşir: yeni üzvlər var – Kremlə pis xəbər
  • Dünən, 19:22
    Saakaşvilidən inqilab mesajı: Çox vaxtımız qalmayıb
  • Dünən, 18:24
    ÜST-dən SOS: - Antibiotiklərə təslim olmayan infeksiyalar güclənir
  • Dünən, 17:42
    Moskvaya gedən Əl Şaraanın Putindən nə tələb etdiyi bəlli oldu
  • Dünən, 16:21
    Bakı və İrəvan sülh sazişini harada imzalayacaq? - Siyahıdakı ölkələr
  • Dünən, 15:38
    Ən qorxulu xəstəliyin ilk əlamətləri
  • Dünən, 14:40
    NATO müdafiə nazirləri TOPLANIR - Masada nələr var?
  • Dünən, 13:28
    Kreml 350 səhifəlik məxfi sənədi ABŞ-a VERİR - Onun qətli...
  • Dünən, 12:16
    İnsanı 10 yaş cavanlaşdıran tərəvəz
  • Dünən, 11:34
    İsraili son anda xilas edən plan: Dünyanın gözü önündə oldu – SENSASİYA
  • Dünən, 10:01
    Moskva tələsir, Bakı və Tehran da razılaşdı – Hindistan “sürprizi”
  • Dünən, 09:15
    Çəkisi az olan şəxslər bu virusa daha tez yoluxur - ARAŞDIRMA
  • 14-10-2025, 22:45
    Qəhvəni bu saatlarda için - Daha xoşbəxt edir
  • 14-10-2025, 21:04
    Damağınıza bir çimdik qaya duzu qoyub gözləyin - Faydaları
  • 14-10-2025, 20:37
    Ərdoğan Netanyahunun Misir səfərini belə əngəlləyib: Təyyarədə olarkən... - Şok iddia
  • 14-10-2025, 19:51
    Bu şəxslərin kommunal xərclərinin 20 faizini dövlət ödəyəcək
  • 14-10-2025, 18:18
    Qorxudan şəkər yaranır? - Məşhur həkimdən cavab
  • 14-10-2025, 17:44
    Sülh imzalandı: bəs, İsrail, HƏMAS hanı?
  • 14-10-2025, 16:21
    Britaniyadan Azərbaycana xoş xəbər – Ləğv edildi
  • 14-10-2025, 15:09
    Bioloji qocalma neçə yaşından başlayır?
  • 14-10-2025, 14:32
    Şagirdlərin elektron yerdəyişməsi prosesinə start verildi
  • 14-10-2025, 13:18
    Putindən ermənilərə mesaj: Paşinyanın “sirri” ifşa edildi
Daha çox
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə
Sosial şəbəkələrimiz:
  • Direktor: Firəngiz Rüstəmova
  • E-mail: [email protected]
  • Telefon: (+99412) 452 25 37
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Müəllif hüquqları qorunur. ailehekimiklinikasi.az-ın məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə