• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Klinika haqqında
  • Reklam
  • Əlaqə
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Son dəqiqə
Ukrayna üçün xilas planı: “Finlandiya modeli” nədir? – Detallar
Yeni təhlükə: “Bayraktar”lar Yaponiya səmasında… – Hazırlıq başladı
Bu vərdişlər dişlərinizi məhv edir - Açıqlama
Konqoda üsyançılar kəndlilərə hücum etdi
Bu dövlətlərin ərazisi azalacaq: bəziləri yox olacaq – Dünya xəritəsi dəyişir
Mütəxəssislər hər gün artıq yeməyin qarşısını almaq üçün sadə üsullar təqdim edirlər
"Nobel"ə namizədliyi verilən Azərbaycan şairi: Məmməd İsmayıl kimdir? - BİOQRAFİYA
Antibiotik qəbul edərkən bu qidaları yemək olmaz
Türkiyə NATO ilə bağlı qərar verdi: Son 25 ildə…
Qəzzada müharibə başa çatır? – Kritik gəlişmə
Zelenski İMTİNA ETDİ: “Putinlə görüşməyəcəm…”
18 rayonla bağlı xəbərdarlıq verildi – Diqqətli olun
Zəngəzurda iki istiqamətdən hücum var – Paşinyan Bakıya kömək etməlidir
Ozon terapiyası nədir? - Kimlərə olmaz?
İcra hakimiyyətlərinin ləğvi prosesi başlayır? – Deputatlar danışdı
Rusiyanın SOCAR-a zərbəsinin qisası alındı – Əməliyyat
Zəli terapiyası faydalıdırmı?
İsraildə İrana işləyən Azərbaycan vətəndaşı kimdir?
İran Türkiyə üçün vacib bölgəyə zərbə endirə bilər – Dəhşətli ssenari
Qaraciyər üçün faydalı 8 qida
Sizin Reklam Burada
Tel: (+99412) 452 97 17
Mob: (+99450) 386 38 02
E-mail: [email protected]

Şınıx

Manşet / Araşdırma

2-07-2018, 11:45

Şınıx




















Gədəbəy Şınıx kəndi. Mənbələrdəki məlumatlara görə:”Şınıx əhalisi bütövlükdə türk əsilli xalqdır. Şınıxda bir sıra arxaik sözlərə, müasir asiya, eləcə də Türkiyə türkcəsində rast gəlinməkdədir. Oykonimi qədim türk dillərindəki “şinq” (sıldırım qaya), sınıq (tayfa adı), Azərbaycan dilindəki şenlik (qalabalıq, çox adam olan yer) sözləri ilə əlaqələndirirlər”. Asiya türkcəsinin arxaik sözlərinin Şınıx kəndinin əhalisinin danışığında rast gəlinməsi aydın görünür. Məsələn: Çingis/Çingiz xanın adında da “şın” sözü gizlidir və üç komponentdən ibarətdir; Şın- Kas-Xan. Şın sözü əlçatmaz ucalıq, kas; həqiqi, doğru, ali, saf mənada işlədilən, həm də kas tayfasının adını yada salan bir komponent olaraq, xan isə əsilli, nəcabətli bir soyun tituludur.
Ermənistanda əsirlikdə qalmış Şınıx kəndi-Toponim türk dilində «əyri sıldırım dağ yamacı, əlçatmaz», «dərin çuxur, xəndək» mənasında işlənən “şın” sözünə-“ıx” şəkilçisinin artırılması yolu ilə düzəlmişdir. Orotoponimdir. Quruluşca düzəltmə toponimdir. Kəndin adı erməni dilinə uyğunlaşdırılaraq Şnox kimi rəsmiləşdirilmişdir. 1590–cı ildə tərtib edilmiş Lori vilayəti (əyaləti) icmal dəftərinə görə Lori vilayəti (əyaləti) Lori, Axtala, Pəmbək, Taşır və Arpalı livalarından ibarət idi. Axtala livasının Haşureti nahiyyəsinə daxil olan (Karye–i Şınuh) Şınıx kəndinin digər adı Baysunqur idi”. Ümumiyyətlə isə Şınıx sözündə bir işıq/işıx/ışıx/işın və ağ sözü də gizlidir. Məsələn: Ermənistanda qalmış Şınıx kəndi daxil olduğu ərazidə “Axtala; yəni Ağ tala” işıqla bağlı olan, Pəmbək, “Haşureti; Aşiret” adlı yaşayış yerləri təmiz türk dilində olan yaşayış yerləri var. Həm də Ermənistanda qalmış Şınıx kəndinin əski adının Baysunqur olması da oranın yerli əhalisinin təmiz Oğuz aşiretindən olmasını göstərir. Qırğı/Şahin/Doğan; Oğuzlar arasında çox yayğın oluduğunu, hər bir soyun və boyun öz onqonu, yəni totemi olduğunu həm Fəzlullah Rəşidəddin, həm də Əbülqazi göstərmişlər. Onlara istinad edən B.Ögel həmin onqonları boy və soylar üzrə araşdırıb yazmışdır. Onlardan “sungar”la əlaqəli olanlardan bəzilərini göstərmək olar. Bayındır- Şunqar/Şahin (Şahin). Beçenə; Şunqar/Ala şahin (Ala-toğanaq). Çavuldur; Şunqar/Qartal (Buğdaynık). Çəbni; Şunqar/Huma (Humay). B.Ögel, Anadoluda bu quşa əsasən “sungur” deyilyini söyləyir. Şahin; Ak/Ağ-doğan =Ağ sungur (falco gyrfalco). Qara-sungur (astur palumbarius); bənəklidir... bay-sungur (falco lanarius), bu daha tüklü bir doğandır, “laçın” da adlandırılır. Sünik və ya ona uyğunlaşdırılmış olan” Sisakan” – Cənubi Qafqazda tarixi-coğrafi regiondur. I Artaşesin hakimiyyəti dövründə (e.ə. 189 – 160) ermənilər tərəfindən ələ keçirilən Sünik, b.e. 387-ci ilində Ermənistanın Bizans və Sasanilər arasında bölünmüşdür. Sünikin cənubu mənbələrdə həm də Zəngəzur kimi qeyd edilir. Sünik adında da bir Şınıx sözü gizlidir. Saha türklərinin 21 iyunda ilin ən qısa gecəsi və ən uzun gündüzü olan bir gündə;Isıax adlanan yeni il bayramı keçirirlər. Bu bayramı sovetlər vaxtı heyvandarlıqla bağlasalar da, keçirilmə vaxtını 10-25 iyun arasına salsalar da; əslində günəş ritualları ilə, günəşi qarşılamaqla, ilin günlərinin sayına uyğun 365 adamın dairəvi olaraq göy cisimlərinin hərəkətlərini təkrarlayan dönmələri, minlərlə insanın eyni anda ağ kumıs içmələri ilə bir günəş, işıq mədəniyyətinin izləri aydın görünür.Isıax sözündə də Ağ İşıq sözü gizlidir və Şınıx adı ilə çox bənzərdir. Bun Azərbaycanda Şıx, Şıxlı kimi yaşayış əraziləri də İşıq/İşıx/Işıxla bağlıdır.
Şınıx/Şın ax/İşın Ağ...
F. Rüstəmova


Oxunub: 1 564
Paylaş:
Digər xəbərlər

Manşet / Araşdırma

1-07-2018, 09:41

Qardaş

Manşet / Araşdırma

27-06-2018, 10:23

Saban/Sabançı/Sabunçu

Manşet / Araşdırma

23-06-2018, 08:42

Həbsxana, yoxsa türmə?

Manşet / Gündəm / Araşdırma

24-05-2018, 09:57

Ağcaqayın/Akcaağac/Acer/Klen/Yavor/Yavru Ağac

Manşet / Araşdırma

14-05-2018, 08:06

Şınıx/Şın ax/İşın Ağ

Adınız:*
E-Mail:
Yorumunuz:
  • winkwinkedsmileam
    belayfeelfellowlaughing
    lollovenorecourse
    requestsadtonguewassat
    cryingwhatbullyangry
Kodu girin: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
Gündəm
Ukrayna üçün xilas planı: “Finlandiya modeli” nədir? – Detallar
Yeni təhlükə: “Bayraktar”lar Yaponiya səmasında… – Hazırlıq başladı
Bu vərdişlər dişlərinizi məhv edir - Açıqlama
Konqoda üsyançılar kəndlilərə hücum etdi
Bu dövlətlərin ərazisi azalacaq: bəziləri yox olacaq – Dünya xəritəsi dəyişir
Mütəxəssislər hər gün artıq yeməyin qarşısını almaq üçün sadə üsullar təqdim edirlər
Son xəbərlər
  • Bu gün, 14:44
    Ukrayna üçün xilas planı: “Finlandiya modeli” nədir? – Detallar
  • Bu gün, 13:19
    Yeni təhlükə: “Bayraktar”lar Yaponiya səmasında… – Hazırlıq başladı
  • Bu gün, 12:15
    Bu vərdişlər dişlərinizi məhv edir - Açıqlama
  • Bu gün, 11:34
    Konqoda üsyançılar kəndlilərə hücum etdi
  • Bu gün, 10:16
    Bu dövlətlərin ərazisi azalacaq: bəziləri yox olacaq – Dünya xəritəsi dəyişir
  • Bu gün, 09:03
    Mütəxəssislər hər gün artıq yeməyin qarşısını almaq üçün sadə üsullar təqdim edirlər
  • Dünən, 22:39
    "Nobel"ə namizədliyi verilən Azərbaycan şairi: Məmməd İsmayıl kimdir? - BİOQRAFİYA
  • Dünən, 21:40
    Antibiotik qəbul edərkən bu qidaları yemək olmaz
  • Dünən, 20:49
    Türkiyə NATO ilə bağlı qərar verdi: Son 25 ildə…
  • Dünən, 19:08
    Qəzzada müharibə başa çatır? – Kritik gəlişmə
  • Dünən, 18:31
    Zelenski İMTİNA ETDİ: “Putinlə görüşməyəcəm…”
  • Dünən, 17:41
    18 rayonla bağlı xəbərdarlıq verildi – Diqqətli olun
  • Dünən, 16:20
    Zəngəzurda iki istiqamətdən hücum var – Paşinyan Bakıya kömək etməlidir
  • Dünən, 15:48
    Ozon terapiyası nədir? - Kimlərə olmaz?
  • Dünən, 14:24
    İcra hakimiyyətlərinin ləğvi prosesi başlayır? – Deputatlar danışdı
  • Dünən, 13:18
    Rusiyanın SOCAR-a zərbəsinin qisası alındı – Əməliyyat
  • Dünən, 12:36
    Zəli terapiyası faydalıdırmı?
  • Dünən, 11:06
    İsraildə İrana işləyən Azərbaycan vətəndaşı kimdir?
  • Dünən, 10:15
    İran Türkiyə üçün vacib bölgəyə zərbə endirə bilər – Dəhşətli ssenari
  • Dünən, 09:00
    Qaraciyər üçün faydalı 8 qida
  • 18-08-2025, 22:31
    Avqust “restartı”: Zehni və emosional yüklərdən necə azad olaq?
  • 18-08-2025, 21:11
    Əsəb və stress bu xəstəlikləri yaradır - "Qızıl 7-lik"
  • 18-08-2025, 20:40
    İrandan müharibə xəbərdarlığı: Hər an başlaya bilər
  • 18-08-2025, 19:38
    Tramp və Putinin Alyaskada gizli razılaşması – Ukrayna xəritəsi dəyişir?
  • 18-08-2025, 18:38
    Telefonla çox danışanların tüpürcək vəzisi şişir
  • 18-08-2025, 18:16
    Zelenski İMTİNA ETDİ: “Putinlə görüşməyəcəm, çünki…”
  • 18-08-2025, 17:42
    Bakı xəbərdarlıq etmişdi, Kreml SOCAR-ı qəsdən vurdu, nəticə...
  • 18-08-2025, 16:30
    İran sülhə mane olur, husiləri müharibəyə sövq edir - Yəmən
  • 18-08-2025, 15:43
    Qanın damarlarda axmasını çətinləşdirən 5 qida
  • 18-08-2025, 14:26
    İsraillə bağlı mövqe dəyişdi – Sentyabrda mühüm qərar olacaq
Daha çox
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə
Sosial şəbəkələrimiz:
  • Direktor: Firəngiz Rüstəmova
  • E-mail: [email protected]
  • Telefon: (+99412) 452 25 37
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Müəllif hüquqları qorunur. ailehekimiklinikasi.az-ın məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə