• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Klinika haqqında
  • Reklam
  • Əlaqə
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Son dəqiqə
Putinin İstanbulu “fəthi” baş tutacaqmı? – Ukraynadan sonra Kremlin hədəfi…
Netanyahu Makronu HƏMAS-ı dəstəkləməkdə İTTİHAM ETDİ
İrəvana son xəbərdarlıq: Yeni müharibə baş versə, şərtlər dəyişəcək
İmran Xandan müharibə açıqlaması: Qisas hücumu olacaq, hazır olun
Azərbaycan ordusunun Lələ Təpə əməliyyatı: Görün ermənilər kimin oğlunu ittiham edirlər
Almaniyadan xəbərdarlıq: Rusiya orada boş stul qoymamalıdır!
Uğurla transplantasiya olunan 9 orqan
Qeyri-sabit hava nə vaxta kimi davam edəcək?
ABŞ və Rusiya arasında müharibə nə vaxt başlaya bilər? - General AÇIQLADI
Zehni gücləndirən 3 ƏN YAXŞI MƏHSUL
Sağlam yuxu üçün lazım olan məhsullar...
Yaxın Şərqdə müharibə anonsu – İran niyə hazırlığa başlayıb?
Trampın Səudiyyəyə tarixi səfəri – İslam dünyasını nələr gözləyir?
Hər gün bir fincan - Çobanyastığı çayının faydaları
Modi elan etdi: Pakistana zərbələr…
PKK-nın özünü ləğvetmə qərarının şifrələri - Bundan sonra nələr olacaq?
Hansı qida hansı ruhi xəstəliyə faydalıdır?
44+1 formulu və mütləq qələbə: Azərbaycan son 80 ilin yeganə qalib ölkəsidir
Ərdoğan PKK-nın ləğvini belə şərh etdi
İltihabı azaldır, yaşlanma prosesini ləngidir - Möcüzəvi QİDA
Sizin Reklam Burada
Tel: (+99412) 452 97 17
Mob: (+99450) 386 38 02
E-mail: [email protected]

Şınıx

Manşet / Araşdırma

2-07-2018, 11:45

Şınıx




















Gədəbəy Şınıx kəndi. Mənbələrdəki məlumatlara görə:”Şınıx əhalisi bütövlükdə türk əsilli xalqdır. Şınıxda bir sıra arxaik sözlərə, müasir asiya, eləcə də Türkiyə türkcəsində rast gəlinməkdədir. Oykonimi qədim türk dillərindəki “şinq” (sıldırım qaya), sınıq (tayfa adı), Azərbaycan dilindəki şenlik (qalabalıq, çox adam olan yer) sözləri ilə əlaqələndirirlər”. Asiya türkcəsinin arxaik sözlərinin Şınıx kəndinin əhalisinin danışığında rast gəlinməsi aydın görünür. Məsələn: Çingis/Çingiz xanın adında da “şın” sözü gizlidir və üç komponentdən ibarətdir; Şın- Kas-Xan. Şın sözü əlçatmaz ucalıq, kas; həqiqi, doğru, ali, saf mənada işlədilən, həm də kas tayfasının adını yada salan bir komponent olaraq, xan isə əsilli, nəcabətli bir soyun tituludur.
Ermənistanda əsirlikdə qalmış Şınıx kəndi-Toponim türk dilində «əyri sıldırım dağ yamacı, əlçatmaz», «dərin çuxur, xəndək» mənasında işlənən “şın” sözünə-“ıx” şəkilçisinin artırılması yolu ilə düzəlmişdir. Orotoponimdir. Quruluşca düzəltmə toponimdir. Kəndin adı erməni dilinə uyğunlaşdırılaraq Şnox kimi rəsmiləşdirilmişdir. 1590–cı ildə tərtib edilmiş Lori vilayəti (əyaləti) icmal dəftərinə görə Lori vilayəti (əyaləti) Lori, Axtala, Pəmbək, Taşır və Arpalı livalarından ibarət idi. Axtala livasının Haşureti nahiyyəsinə daxil olan (Karye–i Şınuh) Şınıx kəndinin digər adı Baysunqur idi”. Ümumiyyətlə isə Şınıx sözündə bir işıq/işıx/ışıx/işın və ağ sözü də gizlidir. Məsələn: Ermənistanda qalmış Şınıx kəndi daxil olduğu ərazidə “Axtala; yəni Ağ tala” işıqla bağlı olan, Pəmbək, “Haşureti; Aşiret” adlı yaşayış yerləri təmiz türk dilində olan yaşayış yerləri var. Həm də Ermənistanda qalmış Şınıx kəndinin əski adının Baysunqur olması da oranın yerli əhalisinin təmiz Oğuz aşiretindən olmasını göstərir. Qırğı/Şahin/Doğan; Oğuzlar arasında çox yayğın oluduğunu, hər bir soyun və boyun öz onqonu, yəni totemi olduğunu həm Fəzlullah Rəşidəddin, həm də Əbülqazi göstərmişlər. Onlara istinad edən B.Ögel həmin onqonları boy və soylar üzrə araşdırıb yazmışdır. Onlardan “sungar”la əlaqəli olanlardan bəzilərini göstərmək olar. Bayındır- Şunqar/Şahin (Şahin). Beçenə; Şunqar/Ala şahin (Ala-toğanaq). Çavuldur; Şunqar/Qartal (Buğdaynık). Çəbni; Şunqar/Huma (Humay). B.Ögel, Anadoluda bu quşa əsasən “sungur” deyilyini söyləyir. Şahin; Ak/Ağ-doğan =Ağ sungur (falco gyrfalco). Qara-sungur (astur palumbarius); bənəklidir... bay-sungur (falco lanarius), bu daha tüklü bir doğandır, “laçın” da adlandırılır. Sünik və ya ona uyğunlaşdırılmış olan” Sisakan” – Cənubi Qafqazda tarixi-coğrafi regiondur. I Artaşesin hakimiyyəti dövründə (e.ə. 189 – 160) ermənilər tərəfindən ələ keçirilən Sünik, b.e. 387-ci ilində Ermənistanın Bizans və Sasanilər arasında bölünmüşdür. Sünikin cənubu mənbələrdə həm də Zəngəzur kimi qeyd edilir. Sünik adında da bir Şınıx sözü gizlidir. Saha türklərinin 21 iyunda ilin ən qısa gecəsi və ən uzun gündüzü olan bir gündə;Isıax adlanan yeni il bayramı keçirirlər. Bu bayramı sovetlər vaxtı heyvandarlıqla bağlasalar da, keçirilmə vaxtını 10-25 iyun arasına salsalar da; əslində günəş ritualları ilə, günəşi qarşılamaqla, ilin günlərinin sayına uyğun 365 adamın dairəvi olaraq göy cisimlərinin hərəkətlərini təkrarlayan dönmələri, minlərlə insanın eyni anda ağ kumıs içmələri ilə bir günəş, işıq mədəniyyətinin izləri aydın görünür.Isıax sözündə də Ağ İşıq sözü gizlidir və Şınıx adı ilə çox bənzərdir. Bun Azərbaycanda Şıx, Şıxlı kimi yaşayış əraziləri də İşıq/İşıx/Işıxla bağlıdır.
Şınıx/Şın ax/İşın Ağ...
F. Rüstəmova


Oxunub: 1 516
Paylaş:
Digər xəbərlər

Manşet / Araşdırma

1-07-2018, 09:41

Qardaş

Manşet / Araşdırma

27-06-2018, 10:23

Saban/Sabançı/Sabunçu

Manşet / Araşdırma

23-06-2018, 08:42

Həbsxana, yoxsa türmə?

Manşet / Gündəm / Araşdırma

24-05-2018, 09:57

Ağcaqayın/Akcaağac/Acer/Klen/Yavor/Yavru Ağac

Manşet / Araşdırma

14-05-2018, 08:06

Şınıx/Şın ax/İşın Ağ

Adınız:*
E-Mail:
Yorumunuz:
  • winkwinkedsmileam
    belayfeelfellowlaughing
    lollovenorecourse
    requestsadtonguewassat
    cryingwhatbullyangry
Kodu girin: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
Gündəm
Putinin İstanbulu “fəthi” baş tutacaqmı? – Ukraynadan sonra Kremlin hədəfi…
Netanyahu Makronu HƏMAS-ı dəstəkləməkdə İTTİHAM ETDİ
İrəvana son xəbərdarlıq: Yeni müharibə baş versə, şərtlər dəyişəcək
İmran Xandan müharibə açıqlaması: Qisas hücumu olacaq, hazır olun
Azərbaycan ordusunun Lələ Təpə əməliyyatı: Görün ermənilər kimin oğlunu ittiham edirlər
Almaniyadan xəbərdarlıq: Rusiya orada boş stul qoymamalıdır!
Son xəbərlər
  • Bu gün, 18:09
    Putinin İstanbulu “fəthi” baş tutacaqmı? – Ukraynadan sonra Kremlin hədəfi…
  • Bu gün, 17:56
    Netanyahu Makronu HƏMAS-ı dəstəkləməkdə İTTİHAM ETDİ
  • Bu gün, 16:20
    İrəvana son xəbərdarlıq: Yeni müharibə baş versə, şərtlər dəyişəcək
  • Bu gün, 15:29
    İmran Xandan müharibə açıqlaması: Qisas hücumu olacaq, hazır olun
  • Bu gün, 14:17
    Azərbaycan ordusunun Lələ Təpə əməliyyatı: Görün ermənilər kimin oğlunu ittiham edirlər
  • Bu gün, 13:41
    Almaniyadan xəbərdarlıq: Rusiya orada boş stul qoymamalıdır!
  • Bu gün, 12:25
    Uğurla transplantasiya olunan 9 orqan
  • Bu gün, 11:43
    Qeyri-sabit hava nə vaxta kimi davam edəcək?
  • Bu gün, 10:18
    ABŞ və Rusiya arasında müharibə nə vaxt başlaya bilər? - General AÇIQLADI
  • Bu gün, 09:07
    Zehni gücləndirən 3 ƏN YAXŞI MƏHSUL
  • Dünən, 21:07
    Sağlam yuxu üçün lazım olan məhsullar...
  • Dünən, 20:36
    Yaxın Şərqdə müharibə anonsu – İran niyə hazırlığa başlayıb?
  • Dünən, 19:10
    Trampın Səudiyyəyə tarixi səfəri – İslam dünyasını nələr gözləyir?
  • Dünən, 18:35
    Hər gün bir fincan - Çobanyastığı çayının faydaları
  • Dünən, 17:27
    Modi elan etdi: Pakistana zərbələr…
  • Dünən, 16:14
    PKK-nın özünü ləğvetmə qərarının şifrələri - Bundan sonra nələr olacaq?
  • Dünən, 15:52
    Hansı qida hansı ruhi xəstəliyə faydalıdır?
  • Dünən, 14:30
    44+1 formulu və mütləq qələbə: Azərbaycan son 80 ilin yeganə qalib ölkəsidir
  • Dünən, 13:06
    Ərdoğan PKK-nın ləğvini belə şərh etdi
  • Dünən, 12:30
    İltihabı azaldır, yaşlanma prosesini ləngidir - Möcüzəvi QİDA
  • Dünən, 11:01
    Ticarət müharibəsi ilə bağlı sensasion nəticə: ABŞ və Çin…
  • Dünən, 09:08
    Şəkər, şirniyyat beyinə niyə lazımdır?
  • 12-05-2025, 15:07
    Oynaq ağrılarını sağaldan - Təbii RESEPT
  • 12-05-2025, 13:17
    Əhaliyə xəbərdarlıq: “Hazır olun!” – Qarşıdakı 3 ayda…
  • 12-05-2025, 12:36
    Ürəyə, beyinə, sümüklərə faydalı - ALLERGENSİZ QİDA
  • 12-05-2025, 11:20
    İsrail səfiri açıqladı: səlahiyyət müddəti bitir
  • 12-05-2025, 10:09
    2014-cü ilin sirri açıldı: “Rusiya bu faciənin səbəbkarıdır”
  • 12-05-2025, 10:02
    Ankara MƏQSƏDİNİ AÇIQLADI - “Hər kəs masanı alt-üst edərkən...”
  • 12-05-2025, 09:00
    Stresi azaldan 10 qida - Mütləq sınayın!
  • 11-05-2025, 22:41
    ABŞ–İran danışıqlarının növbəti raundu nə vaxt olacaq?
Daha çox
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə
Sosial şəbəkələrimiz:
  • Direktor: Firəngiz Rüstəmova
  • E-mail: [email protected]
  • Telefon: (+99412) 452 25 37
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Müəllif hüquqları qorunur. ailehekimiklinikasi.az-ın məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə