Cranium - Baş beyini qoruyan, bədəndə ən hündürdə yerləşən orqan - kəllə sümüyüdür. Craniumun qoruduğu Beyin isə bədənimizdə ikinci mərkəzdir(1-ci mərkəz isə ürək idi), düşüncə, məntiq, fəlsəfə, ağıl, bilikdir...Qalisiya, İtalyan, Portuqal d. “cranio”, İspan d. “craneo”, Korsika d.”cranio”, Malta d. “kranju”, Rumın d.”craniu”, Rus, Bolqar d. “çerep”, Belarus d.”çerap”, Makedon d. ”çerepot” və s. deyilir. Üçüncü mərkəz isə Xaradır, yəni Köbək. Xara Yapon dilindədir. İnsan ana bətnində olduqda köbək ciyəsi, yəni Xara vasitəsilə qidalanır. Doğulduqdan sonra isə insan bir mərkəzə, bir çakraya köklənmiş olur; Xaraya. Xara həm fiziki, həm də mənəvi güc mərkəzidir. Sumo güləşçilərinin döyüşü elə köbək, qarın, Xara döyüşüdür. Bu təkbətək döyüşdə həyat mərkəzlərinin toqquşması baş verir. Kim daha möhkəm, daha köklüdürsə, kim öz Xarasını düzgün idarə edirsə o, qalib gəlir. Təsadüfi deyildir ki, Yapon d. Xara həm də qarın deməkdir. Yenidoğulmuşlar nəfəs aldıqda köbək nahiyəsi, yəni qarın tənəffüsü edir. Amma insan yaşadıqca mərkəzdən; Xaradan get - gedə uzaqlaşır. Yaponlarda Xarakiri termini də buradan yaranıb. Xarakiri etmək özünü öldürmək kimi görünsə də, əslində Xara mərkəzini, yəni həyati mərkəzi dağıtmaq deməkdir. Altay xalqlarının əfsanələrinə görə Dünya Dağı SUMERin mərkəzindən dəmir dirək keçir və göy ilə yeri birləşdirir. Dəmir dirək yeraltı dünyada arxası üstə çevrilmiş tısbağanın “köbəyinə” bağlanıb.Tısbağa dörd ətrafı ilə dörd materiki, “köbəyində” isə dünyanın mərkəzini saxlayıb. Qarın Bolqar d. “korem“, Türk d. “köbek“, Qırğız d. isə “kursak” adlanır. “Kerhize” isə Alban d. “köbək” deməkdir. (“Hor sivilizasiyası və onun günümüzdə izləri” kitabından)
Araşdırdı F. Rüstəmova