İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahunun yaxın günlərdə Azərbaycana səfər edəcəyinə dair yayılan məlumatlar mövcud geosiyasi vəziyyətdə xüsusi diqqət çəkdi. Hələ rəsmi olaraq təsdiqlənməsə də, səfərin may ayında baş tutması gözlənilir.
Netanyahunun Vaşinqton-Təl-Əviv birliyi ilə Tehran arasındakı gərginlik fonunda, əsasən də İran Prezidenti Məsud Pezeşkianın aprelin 28-də ölkəmizə səfərindən sonra gəlişi, bir çox iddiaları aktuallaşdırdı. Bəzi ekspertlərin fikrincə, Bakı, bölgədə mühüm geosiyasi mövqe tutan bir aktor kimi İsrail ilə İran arasında vasitəçilik edə bilər. Həmçinin Ankara və Təl-Əvivin Suriyada qarşı qarşıya gəlməsi riskinin aradan qaldırılmasının da səfər çərçivəsində müzakirə ediləcək mövzulardan biri olduğu deyilir.
Bakının İran və İsrail arasında vasitəçi missiyasını həyata keçirməsi nə dərəcədə mümkündür? Regionda uzun müddətdir mövcud olan gərginlik azaldıla, yaxud tamamilə sona çatdırıla bilərmi?
Globalinfo.az-a açıqlamasında siyasi şərhçi Kənan Novruzov bildirib ki, Netanyahunun Bakıya gəlməsi ehtimalı kifayət qədər yüksəkdir və İsrail bu səfərlə həm öz maraqlarını təmin etmək, həm də Azərbaycanın strateji mövqeyindən faydalanmaq istəyir:
“Məsələ burasındadır ki, Yaxın Şərqdə müharibə davam edir və rəsmi Təl-Əviv geri çəkilmək niyyətində deyil. Belə bir vəziyyətdə İsrail Azərbaycanın İrana siyasi və ya diplomatik dəstək verməyəcəyindən əmin olmaq istəyir. Bu, Təl-Əviv üçün psixoloji və diplomatik cəhətdən önəmlidir.
Həmçinin İsrail-Türkiyə münasibətləri yenidən gərginləşir. Ankara ilə Təl-Əviv arasında müşahidə olunan soyuqluq fonunda İsrail Azərbaycana daha çox diqqət yetirir. Bu kontekstdə Bakının mövqeyi həm regional balans, həm də İsrailin strateji planlaması baxımından əhəmiyyət daşıyır.
Belə bir şəraitdə Təl-Əvivin Bakının ‘nəbzini yoxlamağa’ çalışa, eyni zamanda onu potensial vasitəçi kimi sınaya bilər. Bu da Azərbaycanın regiondakı diplomatik çəkisinin artdığını göstərir.
Əlbəttə, Azərbaycan hər zaman olduğu kimi, başqasının deyil, yalnız öz milli maraqlarına əsaslanan xarici siyasət yürüdəcək. Bakı–Təl-Əviv münasibətləri həm də Moskva-Vaşinqtonla əlaqələrinin fonunda formalaşacaq və onların dinamikasından təsirlənəcək.”
Qeyd edək ki, Benyamin Netanyahu sonuncu dəfə 2016-cı ildə Azərbaycana səfər edib.