Sankt-Peterburqda yerləşən Boris Yeltsin adına Prezident Kitabxanasında Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə ABŞ Prezidentinin Yaxın Şərq və Avrasiya məsələləri üzrə xüsusi nümayəndəsi Stiven Uitkoff arasında qapalı görüş keçirilib. Görüşün detalları ictimaiyyətə açıqlanmasa da, siyasi müşahidəçilər bu danışıqları qlobal geosiyasi proseslərin mühüm dönüm nöqtəsi kimi qiymətləndirirlər.
İddialara görə, müzakirə olunan mövzulardan biri Ukraynanın taleyi ilə bağlıdır: tərəflər arasında Ukraynanın bölüşdürülməsi, yəni şərq bölgələrinin Rusiya, qərb bölgələrinin isə Qərbin, xüsusilə ABŞ-ın nüfuz dairəsində saxlanılması ehtimalı müzakirə edilib. Bu, ilk baxışda spekulyativ səslənsə də, prosesin gedişi və tərəflərin son dövrlərdəki ritorikası bu ehtimalın tamamilə əsassız olmadığını göstərir.
Belə bir razılaşmanın gündəmə gətirilməsi isə yalnız Ukrayna deyil, bütövlükdə beynəlxalq təhlükəsizlik sisteminə təsir edəcək yeni bir mərhələnin başlanğıcı ola bilər.
Globalinfo.az-a danışan siyasi şərhçi Mütəllim Rəhimli deyib ki, ABŞ-ın qurulmasına start verdiyi yeni dünya düzəni beynəlxalq münasibətlər sistemini də dəyişməkdədir:
“Nə qədər ki Tramp hakimiyyətdədir, proses davam edəcək. Onun dayanması üçün Trampın impiçment edilməsi lazımdır. Ona görə də biz hələ ki dünyanın yenidən bölüşdürülməsi haqqında danışa bilərik. Birləşmiş Ştatlar bu məsələdə daha çox Rusiya ilə anlaşmağa çalışır və Çinin təklənməsini istəyir.
Rusiyanı razı salmaq üçün ABŞ-ın kifayət qədər güzəştə hazır olduğunu da müşahidə edirik. Sankt-Peterburqda Putinlə xüsusi nümayəndə Stiven Uitkoff arasında keçirilən görüşün predmeti təkcə Ukrayna məsələsi ilə məhdudlaşmır. Bu, ilk növbədə Rusiyaya tətbiq edilmiş sanksiyaların aradan qaldırılması, Çin və İrana münasibət, eləcə də nüfuz dairələrinin təxmini xəritəsinin müəyyənləşdirilməsini ehtiva edir. Təəssüf ki, Birləşmiş Ştatlar öz siyasi maraqları üçün Ukraynanı qurban verməkdədir.
ABŞ-ın təkliflərinin mahiyyətində Ukraynanın parçalanması dayanır. Ölkənin şərq hissəsi Rusiyaya verilir, qərb tərəfinə nəzarəti isə ABŞ götürür. Rəsmi Vaşinqton Moskva ilə anlaşmanı tezləşdirməyə çalışır. Bir neçə səbəbə görə bu ona çox vacibdir. Kifayət qədər əhəmiyyətli olan səbəblərdən biri budur ki, Çin ABŞ və onun müttəfiqlərinə nadir torpaq elementləri və maqnitlərin ixracını dayandırıb. Bu isə yeri doldurula bilməyən zərbədir.
Çünki bu elementlər olmadan müasir raket, elektronika, çiplərin istehsalı mümkün deyil. Ona görə də ABŞ yaranacaq boşluğu doldurmaq üçün Ukraynada faydalı qazıntı yataqlarının istismarına başlamalıdır. Çox güman ki, görüşün nəticələri özünü çox gözlətməyəcək. Yaxın günlərdə üzə çıxan mənzərə iki dövlətin razılaşması haqqında mənzərəni gözlər önünə sərəcək”.