Qızılgül həm səmavi mükəmməliyin, həm dünyəvi ehtirasın, eyni zamanda həyat və ölümün, məhsuldarlığın və bakirəliyin, zaman və əbədiyyətin simvoludur.
Qərbdə qızılgüllər şərqdəki Lotosun yerini tutur. Bu incə çiçək ürəyin, kainatın mərkəzi, kosmik çarx, eləcə də ilahi, romantik və şəhvətli sevginin simvoludur. Kiminsə yollarına səpilən ləçəklər bütün maneələri aradan qaldırmaq, yolu asan və rahat etmək deməkdir. Gül ləçəkləri çiçəklənmənin təcəssümü idi.
Xristianlıqda xaç mərkəzinə yerləşdirilmiş, ürəyi simvolizə edən, həyat ağacında bitməsinə inanılan qızılgül birləşmə nöqtəsini, Tanrıçaların atributu olaraq sevgini, yaradıcılığı, məhsuldarlığı, bakirəliyi, solmuş qızılgüllər isə qısalmış ömrü, ölümü, ağrını, qanı və əzabı simvolizə edir. Dəfn mərasimlərində əbədi həyatı, əbədi baharı, dirilməni ifadə edir.
İnanclara görə, qızılgül sərxoşluğun qarşısını alır. Ona görə də Dionisin/Baxusun şərəfinə keçirilən bayramlarda hər yan qızılgüllərlə bəzədilirdi. O, susmağı və sirri ifadə etdiyinə “sub rosa” anlayışı var idi və bəzi şeylər açıqlanmamalıydı. Ona görə də yığıncaqlar keçirilən zallarda olan qızılgül təsvirləri sirliliyi və ehtiyatlı olmağı xatırlatmaq mənası daşıyırdı.
Veneranın, İsanın, Adonisin qanının simvolu olan qızıl rənginə görə müxtəlif mənalar daşıyır. Məsələn, qızılı gül mükəmməlliyin, qırmızı arzunun, ehtirasın, sevincin, həssas gözəlliyin, tamlığın, ağ gül işığın, günahsızlığın, saflığın, bakirəliyin, iffətin, məftunluğun rəmzidir. Qırmızı və ağ güllər bir arada atəşi və suyu, yəni əksliyi bildirir. Mavi güllər isə mümkünsüzlüyün və əl çatmazlığın rəmzidir.
Əlkimyada - sirliliyin, müdrikliyin, öldükdən sonra dirilmənin, mənəvi intibahın simvoludur. Qızılgül bağı - cənnətin, mistik nigahın, əksliklərin birləşməsinin simvoludur.
Yunan-Roma ənənələrində sevginin qələbəsinin, sevincin, gözəlliyin, arzunun ifadəsi olan qızılgül Qədim Romada bakirəliyin, Qədim Yunanıstanda Afroditanın (Romada Veneranın, Günəşin (Geliosun), sübh şəfəqlərinin (Avroranın) simvolu, Dionisin, Hekata və Muzaların atributudur. Bağçalarda becərilən qızılgüllər dirilmənin və əbədi baharın simvolu idi, onları Rozaliya bayramlarına gətirirdilər və qəbirlərə qoyurdular. Qədim Roma miflərində Venera və onun əri Mars ilə, Veneranın sevgilisi Adonis ilə əlaqələndirilir. Roma imperatorları qızılgülləri tac kimi istifadə edirdilər.
Müəllif: Firəngiz Rüstəmova
"TƏBABƏT VƏ MİFOLOGİYA: GÖRÜNƏN VƏ GÖRÜNMƏYƏN ƏLAQƏLƏR" kitabından