Melissa - Ukrayna, Krım, Rusiya, Qafqazda çox rast gəlinən Ballınanə, Bədrənc və ya Limonotu/Melissa officinalis – Dalamazkimilər/Lamiaceae Lindi fəsiləsinin Bədrənc/Melissa L. cinsindən, efir yağları ilə zəngin olan, iyundan sentyabra qədər çiçəkləyən, limon ətirli, nektarla zəngin çoxillik bitkidir.
Yunan mifologiyasına görə, Melissa nimfadır və çar Melisseyin qızıdır. Melissa Zeusu süd və balla bəsləyib və insanlara necə bal almağı öyrədib.
Digər bir əfsanəyə görə isə, Melissa tanrıların sevimlisi olan adi bir qadın olub və tanrıçalar onu qısqanaraq arıya çevirib. E.ə. 227-287-ci illərdə yaşayıb-yaratmış yunan filosofu Teofrastın, Vergiliy Maronun (e.ə.70-19), Dioskoridin (e. I əsri) (bu bitki Antik Yunanıstanda insan hisslərini oyadan bitki kimi qəbul edilirdi) Melissaya həsr edilmiş yazılar vardır.
Əbu Əli İbn Sina (980-1037) “Tibbnamə (Tibb elminin qanunu)” kitabında demək olar ki, min il əvvəl melissa bitkisinin müalicəvi xüsusiyyətlərini yazıb və onu beyin tıxanıqlığının açılmasına, həm də onun “ürəyi xoşbəxt etməsini, ruhu möhkəmləndirən, qara fikirləri qovan, həzmi nizamlayan və hıçqıraqda yardım edən” bir bitki kimi təsvir edib. XI əsrdə fransız alimi və həkimi Odo “Bitkilərin xüsusiyyətləri haqqında” adlı kitabında melissanın şəfaverici xüsusiyyətləri haqqında yazır: “Həşərat sancmalarında, dizenteriya xəstəliyində yardım edir. Astma və təngənəfəslik zamanı, yaralarda, oynaq ağrılarında faydalıdır. İtin dişləməsi zamanı duzla ovulmuş melissa otu şəfalıdır”.
T.Parasels (1493-1541) də melissaya dəyər verirdi, belə ki, bu bitkinin gücünü qızılın gücü ilə müqayisə edərək deyirdi ki, melissa torpağın ürək üçün yaratdığı, doğduğu ən gözəl bitkidir.
Müəllif: Firəngiz Rüstəmova
"TƏBABƏT VƏ MİFOLOGİYA: GÖRÜNƏN VƏ GÖRÜNMƏYƏN ƏLAQƏLƏR" kitabından