3500 il öncə mumiyalanmış insanların sərdabələrində rast gəlinən diş fırçasının ilk stomatoloq Xesire hazırlanması ehtimal olunur. Ən qəribəsi isə budur ki, ondan 1500 il əvvəl diş məcunlarından istifadə edərdilər. Avstriyada Vyana şəhərində yerləşən Milli kitabxanada papirus üzərində yazılmış sənədlərin içərisində tərkibi süsən çiçəkləri, duz, nanə və bibərdən ibarət olan diş məcunu reseptləri vardır.
Herodot yazırdı ki, diş həkimlərinin Xesiresa adlı titulu var idi ki, bu sözün mənası “diş həkimlərinin müdiri” deməkdir.
Xəstəliklərin profilaktikası məqsədilə qida rasionlarına ciddi diqqət yetirərdilər. Bu məqsədlə gündəlik qida rasionunda soğan, sarımsaq, turp olmalı idi ki, bu tərəvəzlər allistatin, allisin və rafanin kimi güclü antibiotiklərlə zəngin olması bu gün elmə məlumdur.
Göz infeksiyalarından qorunmaq üçün isə göz boyalarına xüsusi tərkiblər qatardılar. Ebers papirusunda həm gigiyenik, həm də dəri xəstəliklərinin müalicəsi məqsədilə qələvi tərkibli duzlardan, heyvani və ya bitki mənşəli yağlardan hazırlanan sabun reseptləri vardır.
Əslində isə “Ebers papirusunda” 877 resept cəmləşdirilmiş, eyni zamanda şiş xəstəliyi haqqında sənədlər toplanmışdır.
Qalen ilk dəfə miqren xəstəliyini “hemikrania” adlandırmış və öz üsulu ilə miqrenin müalicəsinin reseptini vermişdir: Latın dilində Fumária officinális adlanan bitki, yağ və sirkə ilə qarışdırılıb buruna damızdırılarmış.
Qalen bu günə qədər kosmetoloji vasitə olaraq istifadə edilən, tərkibi qətran, efir yağları və qızılgül suyundan ibarət olan “koldkrem”in tərkibini işləyib hazırlamışdır ki, indi də həmin krem eyni adla işlədilir.

Müəllif: Firəngiz Rüstəmova
"FOLK VƏ YA XALQ TƏBABƏTİ" kitabından