"Duz-çörək kəsmək”
Çoxumuz yəqin ki, bu duz-çörək kəsməyin sadəcə dilimizin bir ifadəsi olduğunu düşünürük. Dümanın “Qafqaz səfəri”ni oxuyana qədər mən özüm belə düşünürdüm.
Lakin məlum olur ki, o dövrdə, - ən azı Dümanın Qafqaza səyahəti zamanı, yəni XİX əsrin ortalarında - qonaqpərvərlik və dostluq rəmzi olaraq qonaqlara sözün həqiqi mənasında duz və çörək təqdim olunarmış. Dərbənddən Qubaya, oradan da Bakıya üz tutan Düma, Bakı yaxınlığında, Sumqayıt stansiyası adlandırdığı yerdə, dincəlmək üçün fasilə vermək qərarına gəlir. Yaxınlıqda gecələyən azərbaycanlıların (əsərdə “tatar”) köçəri düşərgəsində qonaq olurlar. Düşərgədə qonaqpərvərlik əlaməti olaraq onu sac üstündə bişmiş çörək – yəni lavaş, və duzla qarşılayırlar.
Əsərin ən gözəl və maraqlı hissələrindən biridir bəlkə də. Daha ətraflı oxumaq istəyənlər üçün həmin bir neçə səhifəlik hissəni olduğu kimi nəzərinizə çatdırırıq. (Şamil Zamanlının tərcüməsi)