Azərbaycanda daşlar ilə bağlı, lakin hazırda unudulan “beş daş” və “yeddi daş” adlı uşaq oyunlarımız da var idi.
Bundan əlavə dilimizdə - yaddaş, vətəndaş, soydaş, yurddaş, silahdaş, əməkdaş kimi sözlərdə işlədilən mürəkkəb isimlərin ikinci komponenti olan “daş” sözü, bəlkə də kiçiltmə, əzizləmə mənası verən düzəltmə isimlərin şəkilçisi statusunda çıxış edir. Əksinə, göstərilən sonluğun; mövzuların qalıcılığının daş kimi möhkəm və əbədi olmasını ifadə edən bir semantik məna ifadə edir. Göyçənin sehirli, yağmur yağdıran daşı, yaddaşı qədimdə daşlara olan inancımızdan xəbər verir.
Bir zamanlar Göyçə mahalında yağış yağdırmaq üçün icra olunan mərasim öz qədimliyi və başqa bölgələrdəki ayin və mərasimlərdən fərqlənməsi ilə diqqəti cəlb edir. Bu mərasimin çox qədimlərdə Göyçənin başqa kəndlərində də icra olunduğu söylənsə də son dövrlərə qədər yalnız Basarkeçər rayonunun (indiki Vardenis) Kiçik Məzrə kəndində qalmışdı.
Mərasimdə qədim türk inancına söykənən sehrli daş vasitəsilə yağış yağdırma üsuluna söykənilir. Burada bir neçə vacib məqam vardır ki, onları bütövlükdə dərk etmək üçün mərasimin icra prosesinə əvvəldən axıra qədər diqqət yetirmək lazımdır.
Müəllif: Firəngiz Rüstəmova
"FOLK VƏ YA XALQ TƏBABƏTİ" kitabından