Ənginar/ latın d. Cynara scolymus – tikanlı ənginar (mürəkkəbçiçəklilər) fəsiləsinin ənginar cinsinə aid çoxillik bitkidir. Ənginar bitkisi 5000 ildən artıq bir vaxtdır ki, insanlara məlumdur. Onun haqqında min illərdir əfsanələr söylənilir, şəfaverici xüsusiyyətləri haqqında tarixçilər və təbiətşünaslar tərəfindən məlumatlar yazılıb, rəsmləri çəkilmişdir. Bu gün də alimlər tərəfindən Ənginardan müalicəvi vasitələr alınır və müvəffəqiyyətlə istifadə edilir. Ənginarın qurudulmuş yarpaqları, çiçəkləri, kökü, toxumları və şirəsi - qaraciyər hüceyrələrini bərpa edir, onları toksinlərdən qoruyur, zərərli maddələrdən təmizləyir, maddələr mübadiləsini tənzimləyir, tərkibində olan sinarin aterosklerozun inkişafının qarşısını alır. Sinarinin eyni zamanda, ödqovucu və sidikqovucu təsiri vardır, ən güclü təbii antioksidantdır. “C” vitamini ilə birlikdə sərbəst radikalların fəaliyyətini neytrallaşdırır, vaxtından əvvəl yaşlanmanın, ürək-damar xəstəliklərinin və xərçəng hüceyrələrinin yaranmasının qarşısını alır, qan təzyiqi, diabet xəstəliyinin kompleks müalicəsində, cinsi fəallığının artırılmasında dərman bitkisi kimi istifadə edilir.
Ənginarın tarixi, adının mənşəyi və miflər haqqında bəzi məlumatlar:
“F.A. Brokqauz və İ.A. Efrona görə artişok (yəni Əngi-nar) Ərəb sözü olan “ardischauki” sözündən alınmışdır. Yunan dilində Cynara adlanan bu bitkinin elə həmin dildə mənasının “κύον”, yəni “köpək” demək olduğu yazılır. Çünki onun ləçəkləri köpək dişinə bənzədiyi və tikanlı olduğuna görə həm də əli cızdığı üçün Yunan dilində “κνάω”, yəni “cızmaq”, “scolymus” və ya “σκώλος” kimi tələffüz edilən “tikan” sözünə bənzəyir.
Müəllif: Firəngiz Rüstəmova
"TƏBABƏT VƏ MİFOLOGİYA: GÖRÜNƏN VƏ GÖRÜNMƏYƏN ƏLAQƏLƏR" kitabından