Sistit nədir?
Sistit sidik kisəsinin iltihabıdır.
Sidik-cinsiyyət sisteminin ən çox görülən xəstəliklərindən biridir. Sistit, sidik kisəsinin bakterial iltihabıdır. Sistitlə birlikdə sidik – cinsiyyət yollarının iltihabı olur. Normada sidik kisəsində, sidikdə bakteriya olmaz. E.Coli, stafilokoklar,streptokok kimi bakteriyalar sidik axarı vasitəsilə sidik kisəsinə keçirlər.
Normal olaraq bu bakteriyalar qalın bağırsaqda olurlar və alt sidik yollarına keçən bakteriyalar sidik ifrazı ilə bədəndən uzaqlaşdırılır. Ancaq bakteriya sayı çoxaldıqda və ya atılması mümkün olmadıqda sidik kisəsi və böyrəklərdə iltihaba səbəb olur.
Hər hansı bir patologiya nəticəsində bakteriyalar sidik kisəsinə keçir və sistit yaranır. Qadınlarda sidik axarı qısa və geniş olduğu üçün sistit daha çox rast gəlinir. Sidik axarının tıxanması nəticəsində sidik kisəsində sidik yığılır və sistit yaranması üçün şərait yaranır.
Vaxtında müalicə edilməzsə xəstəlik xronikiləşə bilər, böyrəklərə yayıla bilər və böyrək-sidik kisəsində zədələnmələrə gətirib çıxara bilir. Bakterial sistitlər 20-40 yaş arası gənc qadınlar arasında daha çox rast gəlinir. Hər 5 qadından biri həyatının hər hansı bir dövründə 1 dəfə də olsa sistitdən əziyyət çəkmişdir. Qadınlarda sistitin sıx görülmə səbəbi sidik axarının qısa olmasıdır.
Sistitə səbəb olan risk faktorları:
Sidik ifrazını çətinləşdirən vəziyyətlər ( sidik yollarında daş, şiş, yad cisim və.s.), gigiyenik qaydalara riayət etməmək, şəkərli diabet, hamiləlik, yaşlılıq, qaydasız cinsi əlaqə ( yeni evlənənlərdə daha çox göründüyü üçün , buna “bal ayı sistiti” deyilir), menopauza, kişilərdə prostat, sidik kanalı xəstəlikləri.
ƏLAMƏTLƏRİ
Dizuriya- Sidik ifrazı zamanı yanma, qaşınma hissi. Yanma hissi sidik ifrazından sonra da davam edir.
Pollakuriya- tez tez və az sidik ifrazı.
Tez-tez sidik ifraz etmə hissi.
Tam boşalmama hissi.
Bulanıq, pis iyli sidik ifrazı.
Disparoniya- Cinsi əlaqə zamanı ağrı hissinin olması.
Hematuriya- sidikdə qan olması.Qasıq və göbək altı bölgədə ağrı.
Temperatur.Tərləmə.Yorğunluq.Qusma və ürəkbulanma.
Uroloq xəstənin şikayətləri və testlərə əsaslanaraq diaqnoz qoyur. Bu testlər sidik analizi, sistoskopiya (xüsusi alətlə sidik axarı və sidik kisəsinin görüntülənməsi) və vena daxili pieloqram adlanan xüsusi bir retgen çəkilməsi. İltihaba səbəb olan bakteriyanı müəyyən etmək üçün sidiyin əkilməsi lazımdır.
Sistitlər, bakterial xəstəlik olduqları üçün antibiotiklərlə müalicə edilir. Müalicəyə başlamazdan əvvəl sidik analizi, əkilməsi və müvafiq antibiotik seçilməsi vacibdir. Xroniki sistitlərdə müalicə uzun müddətli ola bilir.
Ailə həkimi klnikası
