Prométhée - Prometey
2 avqust Azərbaycan kino işçilərinin peşə bayramı günüdür. Bu il 2 avqustda Azərbcaycan kinosu həm də rəsmi 120 illiyini qeyd edəcək. Fikirləşdik ki, Fransa arxivlərində Azərbaycanla bağlı video/kino görüntülərlə maraqlanaq. Və qarşımıza 1897-ci ildə Bakıda çəkilmiş və 6 avqust 1899-cu ildə Fransanın Lion şəhərində nümayiş olunmuş bir neçə saniyəlik iki film çıxdı.
Kino ilk dəfə 1895-ci ildə Fransada, Lumyer qardaşlarının kinomatoqraf alətini kəşf etməsi ilə yaranmışdır. Bu ilk çox qısa və səssiz filmlər tezliklə böyük uğur qazanırlar. Lümyer qardaşları artıq dünyanın dörd bir yanına operatorlar göndərib filmlər – reportaj tipli görüntülər - sifariş edir və onları Fransa izləyicilərinə təqdim edirlər. İxtisasca mühəndis olan sənayeçi Lümyer qardaşlarını görünür sənaye mövzusu yaxından maraqlandırır. Lümyer qardaşlarının istehsal etdiyi filmlərin kataloqunda 19-cu əsrin sonunda neft sənayesinin mərkəzi sayılan Bakı haqqında iki qısametrajlı filmə rast gəlməyimiz bunu deməyə imkan verir.
Bu görüntülər həmçinin 2017-ci ildə, məşhur Kann kino festivalının hazırki direktoru tərəfindən çəkilmiş və Lümyer qardaşlarına həsr olunmuş « Lumière ! L'aventure commence” sənədli filmində istifadə olunmuşdur.
Le 2 août prochain le cinéma azerbaïdjanais célèbrera officiellement son 120e anniversaire. En nous penchant un peu sur les archives vidéo/cinéma en France, nous sommes tombés dans le catalogue des films produits par les Frères Lumière sur deux films muets de quelques secondes chacun, visiblement tournés en 1897 à Bakou et projetés le 6 août 1899 à Lyon en France.
Ayant vu le jour en 1895 avec l’invention du cinématographe par les Frères Lumière, le cinéma est vite devenu très populaire. Les Frères Lumière ont très tôt commencé à envoyer leurs opérateurs aux quatre coins du monde pour apporter des images inédites. Avant tout ingénieurs et industriels, il semble que les Frères Lumière étaient particulièrement intéressés par les images industrielles. Cela peut expliquer la présence de ces deux films tournés à Bakou, alors une des capitales mondiales de l’industrie pétrolière.
Ces séquences apparaissent dans le film documentaire « Lumière ! L’aventure commence » de Thierry Frémaux, délégué du Festival de Cannes, sorti en 2017.