"Göy öskürək" və ya "Yüz günlük öskürək"
Göy öskürək çox uzun çəkən xəstəlikdir, öskürək tutmaları çox ağır, əzab verici olur, xüsusən də körpələr üçün. Bu öskürək keçicidir. Göy öskürəyi ən çox 2 yaşdan kiçik olan uşaqlar tutur və ona hətta peyvənd olunmuşlar da düçar ola bilərlər. Sadəcə peyvənd almış uşaqlarda göy öskürək daha yüngül keçir və ölüm riski olmur. Göy öskürəyə qarşı ömürlük immunitet yaranmır – xəstələndikdən sonra 10 il yaxud peyvənddən sonra 5 il ərzində olur.
Göy öskürək xəstəliyi 3 aya yaxın çəkir. Və bu müddət müalicə ilə azalmır.
Xəstəliyin ilk günlərində bütün əlamətlər sadə soyuqdəyməyə oxşayır. Xəstəliyin başlamasından 20 gün sonra xəstə digər insanlar üçün artıq təhlükəli olmur. Lakin xəstəlik davam edir. Göy öskürəyin ilk əlamətləri: boğazda yüngül ağrı, yüngül burun axması, yüksək olmayan hərarət (38°С qədər, əgər daha yüksək olarsa – bu, göy öskürək deyil). 10-14 gündən sonra bu simptomlar keçir və meydana getdikcə güclənən öskürək çıxır. Tutmalar zamanı körpələrin nəfəsi kəsilir, çünki hava uda bilmirlər, hətta qusma da ola bilər. Lakin maraqlıdır ki, öskürək tutması olmadığı adi vaxtlarda uşaq özünü adətən yaxşı hiss edir. Məhz bu, göy öskürəyə məxsus bir haldır. “Yüz günlük öskürək” bu xəstəliyin ikinci adıdır.
Öskürək zamanı bronxların iç səthi göy öskürək çöplərinin inkişafı və çoxalması üçün ideal mühitdir. Borde-Janqu çöpləri (göy öskürək çöpləri) xəstəliyin 20-ci günü məhv olurlar. Lakin onların keçmiş aktivliyi nəticəsində sinir mərkəzi (öskürəyə cavabdeh olan hissəsi) qıcıqlanır – bu səbəbdən öskürək bu qədər uzun çəkir – “adət olaraq” uşaq bakteriyalar məhv olduqdan sonra da hələ uzun müddət öskürəkdən əziyyət çəkir. Və bu öskürəyi müalicə etmək olmur, zamanla öz-özünə keçir.