Qurban mərasimi bütün sivilizasiyalarda olub və hər zaman tanrı xatirinə icra olunan ritualdır - Afrikada Daqomei və Aşanti xalqları çar dünyasını dəyişəndə yüzlərlə qulu ona qurban edirlərmiş. Qədim Misir dünya görüşünə görə qul öz hökmdarını həm o biri dünyaya getdikdə müşayiət etməli, həm də o biri dünyada hökmdara xidmət etmələri üçün qurban verilməli imiş. Semit xalqlarından olan Ammonit, Finikiya və Karfagenlilər körpələri yandıraraq Moloxa qurban edirlərmiş. Mayya və Asteklər minlərlə insanı Maisa bayramında piramida formalı xram kompleksində qurban kəsirlərmiş. İnk imperiyasında yeni çarlığa başlamış hökmdara da minlərlə insan qurban kəsilərmiş. Günəş kultuna etiqad edən xaqlardan bəziləri günəşin insan qanı ilə qidalandığına inanarlarmış. Buradan İbrahim peyğəmbərin nə üçün Allahın əmri ilə qoçu qurban kəsməsi məsələsi aydın olur. İbrahim peygəmbər; bu ritualla insan qurbanlarının qarşısı aldı və şüurlu insana deyildi ki, hətta kəsilən heyvanın nə qanı nə də əti Tanrıya, Allaha lazım deyil. Hər şey insan üçündür. Amma Yunan mifolofiyasına görə insan qurbanı ritualını ilk dəfə keçi ilə əvəz edən tanrıça Afrodita olub. Belə ki, qızıl quzunu Afroditaya qurban gətirmədiyinə görə, Aqamemnona qəzəblənən Afrodita küləyin qarşısını alır və Aqamemnonun gəmisi hərəkət edə bilmir. Bu zaman hər şeyin bilicisi Kalxant məsləhət verir ki, vəziyyətdən çıxmaq üçün gərək Aqamemnon qızlarının ən gözəli olan İfigeniyanı Afroditaya qurban etsin. Menelayın təkidini, ordunun vəziyətini nəzərə alan Aqamemnon bu təkliflə razilaşır. Rituala olan hazırlıqlara baxmayaraq, qızına qurban ediləcəyini demir. Guya Axillə ərə veriləcək və hazırlıqlar da onun üçündür. Son anda Afrodita İfigeniyanı buludlara bükərək göylərə qaldırır və onun yerinə qurban üçün keçi göndərir. Qurbangahdakı altarın üstündə isə buzov qoyulur. Göylərə qaldırılmış İfigeniya Tavridada yerə endirilir. Tavrida bu günkü Krımın cənub hissəsidir və Krımın ən qədim adıdır. Bu gün qurban kəsilən heyvanların hüquqlarını qoruyan adamlar da az deyil. Yəqin ki, müasir insan bir gün anlayacaq ki, min illərdir İbrahim Peyğəmbərin etdiyi inqilab; milyonlarla insanı ölümdən qurtarıb. Bir gün gələcək ki, biz də körpə quzuları ölümdən qurtararaq öz humanistliyimizi göstərəcəyik. Qurban; Türkiyə türkcəsində “kurban”adlanır, Kazaxlar isə “kurbanı “deyir. Qurban Tanrılara həsr edildiyi üçün məhz Qurban adlanıb. Axı əbədi tanrı
Qor/Hor tanrıdır...
(“Hor sivilizasiyası və onun günümüzdə izləri” kitabından) F. Rüstəmova