Fransanın məşhur Paris Notr-Dam kilsəsinin yanaraq kül olması həmin kilsə haqqında əsər yazaraq bu tarixi abidənin dəyərini birə-beş artıran əfsanəvi roman ustası Viktor Hüqonun da gündəmə gəlməsinə səbəb olub.

Ailehekimiklinikasi.az publika.az-a istinadən xəbər verir ki, 9 əsrlik katedralı ədəbi abidəyə çevirməyi və bütün dünyaya sevdirməyi bacaran Hüqonun İslam, Allah, “Qurani-Kərim” ayələri ilə bağlı yazdığı şeirlər tərcümə və dərc olunmağa başlanıb.

Xüsusilə, onun İslam dinini qəbul etməsi iddialarına səbəb olan Məhəmməd peyğəmbərə yazdığı məşhur “Mahomet” şeiri diqqət çəkir.

Həmin şeiri azərbaycan dilində təqdim edirik:

Viktor Hüqo – “La Legande des Siecle” (Yüzillərin əfsanəsi)

Vəzifəsinin yaxın olduğu ürəyinə dammışdı

Mətin idi, kimisə qınamır, incitmirdi

Yolda gördüyü hər kəslə salamlaşırdı

Hər gün sanki bir az daha yaşlanırdı

Halbuki sadəcə iyirmi bəyaz tük var idi qara saqqalında

Dayanıb su içən dəvələri izləyirdi arada

Beləcə, savran olduğu zamanlarını xatırlayırdı.

Sanki cənnəti görmüş, ilahi eşqi tapmışdı

Sanki kainatın yaradılışına şahid olmuşdu

Alnı açıq, yanaqları qüsursuz, bənzərsizdi

Qaşları incə, baxışları anlamlı və kəskin idi

Boynu gümüş bir sürahinin boğazı idi sanki.

Tufanın sirlərini bilən Nuhun havası vardı.

Onunla məsləhətləşməyə gələnlərə adil davranırdı

Kimisi etiraf edər, kimisi gülər və inkar edərdi

Səssizcə dinlər, ən sonda danışardı özü

Ağzından dua və zikr heç əksik olmazdı

Çox az yeyər, qarnının üzərinə daş qoyardı.

Boş dayanmaz, qoyunlarını sağıb başını qatardı

Yerə oturub, paltarlarını özü tikərdi

Artıq gənc deyildi, əvvəlki qüvvəti qalmamışdı

Yenə də hər kəsdən daha çox oruc tutardı

Altmış üç yaşında bir alov sarıdı bədənini

Müqəddəs kitab “Quran”ı bir dəfə də oxudu

Sonra bayrağı Səidin oğluna verdi.

Onlara: "Artıq aranızdan ayrılmaq vaxtı gəldi

Allah birdir, həmişə onun yolunda savaşın" dedi.

Kədərli idi, baxışlarında yurdundan zorakılıqla

Qaçqın düşən qoca bir qartalın kədəri vardı sanki

Yenə həmişəki vaxtında məscidə gəldi,

Əliyə tabe olanlar da arxasınca gəlirdi

Vəı müqəddəs bayraq küləklə dalğalanırdı.

Bənizi solğun idi, çevrildi və qələbəliyə səsləndi

"Ey insanlar, ömür bitir, həyat gəldi-gedərdi

Biz qaranlıqda kiçik bir zərrəyik, uca olan Odur.

Ey insanlar, Ondan başqa rəhbərim yoxdur.

Onsuz bir dəyərim olmazdı."

Bir zat ona: "Ey möminlerin gerçək Sultanı!

Səni dinlər-dinləməz, hər kəs inandı sözünə

Sən doğulanda bir ulduz doğdu göy üzündə

Kəsra sarayının üç qülləsi birdən yıxıldı” dedi.

O da: "Mələklər ölümümü müzakirə etdi.

Vaxt tamamdır, dinləyin. Əgər hansı birinizə

Bir pislik etdimsə, çıxsın, hər kəsin qarşısında

Mən ölmədən gəlsin intiqamını alsın indi

Kimə vurmuşamsa, o da mənə vursun” dedi.

Və əsasını oradan keçənlərə uzatdı

Yaşlı bir qadın bir qoyunu qırxırdı eşikdə

Ona: "Tanrı köməkçin olsun!" deyə səsləndi.

Baxışlarında kədər vardı, olduqca bitkin idi

Dalmışdı. Birdən belə dedi: “Hər kəs eşitsin!

Allah mənim adımı andı! Bundan əmin olun

Torpaqdan insan, nurdan peyğəmbərəm

İsanın gətirdiyi dini tamamlamağa gəldim.

Əzhəbəm, mən səbir daşıyam, İsa şirin dilli idi.

Hər şəfəq doğacaq Günəşin müjdəçisidir

İsa məndən öncədir, amma nə Tanrıdır, nə də onun oğlu

O, gülü qoxlayan Bakirə Məryəmdən doğuldu.

Unutmayın, mən də ətdən-sümükdən bir faniyəm.

Quruyan palçıqdan başqa bir şey deyiləm

Bu dünyada başıma gəlməyən şey qalmadı

Çəkdiyim əzablara yol olsa, dayançmazdı

Təzyiq və işgəncədən bu bədənim çox çəkdi

Və əgər işlədiyimiz hər bir günahın qarşılığı

Qorxunc bir böcək olsaydı, o qaranlıq məzarı

Bizə dar edər, cəhənnəmə çevirərdi.

Təkrar-təkrar bədən qazanara cəhənnəm əhli

Və qurdlar yenidən gəmirər bütün bədənlərini

Beləcə, dəfələrlə tükənər və yenidən dirilir

Cəzalarını çəkdikdən sonra da yenidən rahatlığa qovuşur.

Mən müqəddəs savaşların təvazökar meydanıyam

Bəzən əfəndi, bəzən də kölə kimiyəm

Kəlamım eyni səhradakı qum və quyular kimidir

Bir sözüm qorxudursa, digər müjdəçidir

Ey inananlar! Çəkdiklərimi görürsünüz!

Qarşıma gətirib, insanları aldadıb yenidən dəlalətə

Sürükləmək istəyən o dəhşət saçan iblisləri

Əngəlləməyə çalışdım, bağladım o pis əllərini

Çox zaman Yaqub kimi qaranlıqlar içində

Dalaşdım görmədiyim insanlarla

Fəqət, insanlar məni özəlliklə öldürmək istədi

Mənə qarşı daim kin və qısqanclıq bəslədi

Mən isə əsla Haqq mübarizəmdən vaz keçmədim

Onlarla savaşdım, amma kimsədən incimədim.

Savaş boyunca "Buraxının etsinlər!" deyirdim

Qanlar içində tək yaralı mən olum istəyirdim

Qoy hamısı vursun mənə, onsuz da dayanmazlar ki.

Sağ əllərinə Ayı, sol əllərinə Günəşi

Versəm də, düşmənlərim vaz keçmədi əsla

Yenə də hücum edirdilər mənə bu əzabkeş yolda

Fəqət nə olursa-olsun, geri addım atmadım

Bu müqəddəs dava uğrunda taqm qırx il savaşdım.

Bax beləcə keçən ömrün sonuna çatdım.

İndi Allaha gedirəm, dünyanı geridə qoydum.

Yunanların Hermesi, yəhudilərin Levi

Dəstəklədiyi kimi siz də heç buraxmadınız məni

Çəkdiyiniz bu sıxıntılar mütləq sona çatacaq

Bu soyuq, kimsəsiz gecəyə əlbət, Günəş doğacaq

Möminlər, əsla ümidinizi kəsməyin Ondan

Kronneqa dağlarını aslan yuvası edən,

Dənizləri incilərlə, qaranlıqları da ulduzlarla

Bəzəyən Allah, əlbət, sizləri də qoymaz darda.

Sonra: "Ona inanıb təslim olun " deyə əlavə etdi.

İnanmayan, ancaq, inkar da etməyənlərin yeri

Cənnət ilə cəhənnəmi ayıran divarın üzəri

Qaralıb qəlbləri, günah işləməkdir tək işləri

Heç kimsə tamamilə günahsız deyil bəlkə

Ama cəhd edin ki, Allah cəzalandırmasın sizi

Namaz qılın, bütün əzalarınız dəysin yerə

O dayanılmaz cəhənnəm atəşi sadəcə

Onun üçün yerə qapanmayan bədənləri yandırar

O, qapqaranlıq dünyanı, masmavi göylə açar.

Qonağı sevin, dürüst olun, ədalətlə hökm edin.

Uca qatında çeşid-çeşid nemətlər var sizin üçün.

Yeddi göyü keçmək üçün qızıl yəhərli atlar

Və ildırımları geridə qoyan sürətli arabalar

Hurilər, tərtəmiz, təzə-tər və nəşəli

İncilərdən düzəlmiş köşklərdə oturur hər biri

Cəhənnəm atəş əhlini gözləyər, vay hallarına!

Alovdan ayaqqabıları olacaq və geyindiklərində

İstilikləri qazan kimi beyinlərini qaynadacaq

Cənnət əhli isə nəşəli və qürurlu olacaq”.

Bir az dayandı, həmişə ümidli olmalarını tövsiyə etdi

Sonra ağır addımlarla yeriməyə davam etdi

Ardınca: "Ey insanlar! Sizə səslənirəm

Vaxt gəldi, əbədi bir aləmə gedirəm.

Bəlkə bu, sizinlə son görüşümüz, tələsin.

Məni tanıyan hər kəs gəlib son dəfə dinləsin

Bir xətam oldusa, üzümə desin” dedi.

Qələbəlik səssizcə sağa-sola açılıb yol verdi

Getdi və Əbüfləya quyusunda saqqalını yudu

Biri ondan üç dirhəm istədi, çıxarıb verdi

"İndi məzara qoymaqdan daha yaxşıdır" dedi.

Hər kəsin göyərçin kimi işıl-işıl idi gözləri

Baxıb onları həmişə qoruyan uca insana

Ağlayırdı xalq. Evinə qədər yoldaşlıq etdilər ona

Bir çoxu gözünü belə qırpmadan gözlədi

Bütün gecəni çöldə daşların üzərində keçirdi

Və ertəsi gün günün ağardığını görəndə

"Mən artıq qalxa bilmirəm” dedi Əbubəkrə

Kitabı yanına qoyub “sən qıldıracaqsan namazı” dedi

Yoldaşı Ayşə onda camaatın arxasında idi

Əbubəkr oxuyur, Məhəmməd isə dinləyirdi

Nəhayət, oxuduğu ayələri bitirdi

O, dua və zikrini edərkən hər kəs ağlayırdı

Və Ölüm Mələyi axşama doğru gəldi

“İçəri girə bilərəmmi” deyə icazə istədi

"Gəlsin" dedi. Dünyaya açdığı o ilk günkü kimi

Yenə işıl-işıl parlayır və gülümsəyirdi gözləri

Və Mələk ona: "Allah səni gözləyir" dedi.

“Məmnuniyyətlə” dedi. Gicgahları titrədi

Bir an aralandı dodaqları və ruhubu təslim etdi.