Krab/Xərçəng; Yay gecə - gündüz bərabərliyindən sonra günəşin retroqrad hərəkətini simvolizə edir. Buddizmdə inkarnasiyanın, ölüm yuxusunun rəmzidir. Şumerlərdə sular xanımı Nini, Keltlərdə Böyük Ananın qorxunc aspektlərini ifadə edir. Xərçəng Rus, Belarus, Bolqar d. Krab, Rak, Bask d. Crab Vall d. Cranc, Qalisiya d. Carangulxo, İsland d. Krabbi, İtalyan d. Granchio, Latış d. Krabis deyilir və s. Hor tanrısı “xərçəng” epoxasında doğulub. Maraqlıdır, nə üçün bu su canlısı məhz Krab/Crab/Cranc/Krabbi/Rak/Xərçəng adlandırılıb?
Bildiyimiz kimi Omar adlanan Xərçəng növü də vardır. Ən maraqlısı isə odur ki, Papua Yeni Qvineya və İndoneziyada bəzi etnosların, tayfaların dilində günəşə; “Omar”deyilir. Dilimizdə günəş istiliyini ifadə edən “qızmar” sözü də var.
Mifoloji əfsanələr insan təfəkkürünün ilkin formasıdır. Daha sonra dini, bədii, fəlsəfi, elmi təfəkkür formalaşmağa başlayıb. Heyvanlar da bitkilər aləmi kimi insan həyatının ayrılmaz bir hissəsinə çevrilib. Həyat ağacı təsvirlərində heyvanlar yer üzündə insanların yanında yer alıb. Yer altında isə ilanlar, soxulcanlar kimi bəzi canlılar təsvir edilib. Çin ənənələrinə görə ağ pələng bütün dörd ayaqlı canlıların yerdəki nümayəndəsidir. Qara tısbağa bütün molyuskların, Feniks bütün quşların, mavi əjdaha isə bütün pulcuqlu canlıların tanrı tərəfindən göndərilmiş nümayəndəsi sayılır. Heyvanlar həm mifoloji qəhrəmanların, tanrıların simvolu və atributu olduqlarına, totemləşdiklərinə görə, həm evdə, təsərrüfatda saxlanıldıqlarına görə, həm astroloji bürclərlə və s. insan həyatına çox-çox qədimdən daxil olub. Heyvan obrazları illər, aylar, sutkalar 12 illik tsikl ilə kodlaşdırılıb.
“Hor sivilizasiyası və onun günümüzdə izləri” kitabından. F. Rüstəmova