• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Klinika haqqında
  • Reklam
  • Əlaqə
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Son dəqiqə
Kosmetoloqa gedə bilməyənlər bunları etsin
Xameneinin adamı “qoymadıq” dedi, Pezeşkian oxları Bakıya çevirdi – İranı ikiyə ayıran Zəngəzur PLANI
Tramp Putindən “şübhələnir” – 10 gün sonra nə olacaq?
İsti hava ürəyə necə təsir edir? - Kardioloqdan vacib xəbərdarlıq
Putin-Netanyahu söhbətinin gizlinləri: İsrail Rusiyaya elə bir jest edə bilər ki…
Markov ETİRAF ETDİ: “AZAL-ın təyyarəsini biz vurduq”
Qara zirə və kəsmik – Bədəni təmizləyən möcüzəvi qarışım
İnsan sevəndə beyni zəifləyirmiş - Alimlər açıqladı
İshal zamanı necə qidalanaq?
Bu şəxslərə ayda 200 manat ödəniləcək – Azərbaycanda ilk yaşanır
Qərbin YENİ PLANI: Gürcüstan Rusiya ilə yeni müharibəyə hazırlanır
İranda mühüm iclas: Azərbaycanla münasibətlər...
Tailand və Kamboca arasında atəşkəs qüvvəyə mindi
İran rəsmisindən Zəngəzurla bağlı AÇIQLAMA: “Ermənistanı itirə bilərik”
Hər gün 2 qoz ləpəsi yeməklə ən yayılmış xərçəngə qalib gələ bilərsiniz
Paşinyan II Qareginin istefası ilə bağlı son tarixi verdi
Azərbaycanda bu kəndlər sürətlə boşalır – İcra hərəkətə keçdi
Qaraciyərin dostu 12 əsas qida
Sankt-Peterburqda yaşayan azərbaycanlılara xəbərdarlıq: İlin sonuna qədər...
Dünya bu qərarla silkələnir – Azərbaycanda da ola bilər
Sizin Reklam Burada
Tel: (+99412) 452 97 17
Mob: (+99450) 386 38 02
E-mail: [email protected]

11 ölkənin Zəngəzur toqquşması – Dəhliz savaşının miqyası böyüyür

Xəbərlər

15-09-2024, 17:43

11 ölkənin Zəngəzur toqquşması – Dəhliz savaşının miqyası böyüyür


Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin Azərbaycana səfəri, Prezident İlham Əliyevlə görüşməsi, habelə Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyanla telefon danışığı fonunda Zəngəzur dəhlizi ətrafında aktivləşmə müşahidə edilir. Xüsusilə rəsmi Bakı son bir neçə ayda apardığı intensiv və məhsuldar danışıqlarla koridorun açılması üçün regionda marağı olan bir çox ölkənin dəstəyini ala bilib. Bununla belə, həm Cənubi Qafqazda, həm də böyük güclər arasında Zəngəzur dəhlizinin açılmasını istəməyən ölkələr var. Dəhlizin açılmasını istəyən və istəməyən ölkələr onsuz da geosiyasi müstəvidə qütbləşirdi. Zəngəzur dəhlizi isə bu qütbləşməni daha da kəskinləşdirib.

Sual yaranır: Zəngəzur dəhlizinin açılmasını istəyən və istəməyən ölkələr hansılardır? Onların marağı, hədəfi və narahat edən maraqlar nələrdir?

Hesab edirəm, bu suallara cavab tapmaq üçün Zəngəzur dəhlizinin açılmasını istəyən ölkələrə həm Cənubi Qafqaz, yəni regional kontekstdə, həm də böyük güclər, yəni geosiyasi kontekstdə baxmaq lazımdır.

Qeyd edim ki, Azərbaycan və Ermənistanın məsələyə baxışı aydın olduğu üçün bu iki ölkənin mövqeyi yazıda əks olunmayacaq.

Gürcüstanın Zəngəzur dəhlizinə baxışı ehtiyatlıdır. Yəni rəsmi Tbilisi dəhlizin açılmasına qarşı olmasa da, narahatlığı var. Gürcüstanı narahat edən başlıca məsələ Zəngəzur dəhlizinin açılması və Ermənistanla Azərbaycanın sülh müqaviləsi imzalaması fonunda regional əhəmiyyətini itirməsidir.

Mövcud şərtlər daxilində Azərbaycan neft və qaz layihələrini Gürcüstanla icra edir. Bunun müqabilində Tbilisi həm gəlir əldə edir, həm də qeyd olunan təbii sərvətləri ucuz ala bilir. Zəngəzur dəhlizinin açılması fonunda isə Bakı bütün bunları həm də Ermənistanla edə bilər.

Türkiyə Zəngəzur dəhlizinin açılmasını birmənalı şəkildə istəyir. Ankaranın məsələyə baxışı Avropaya nəql ediləcək neft və qazın həcminin artması ilə bağlıdır. Daha dəqiq desək, Türkiyə Osmanlının bir zamanlar Baharat və İpək yoluna nəzarəti fonunda Qərbə qarşı etdiyi təzyiqi indi neft, qazla etməyi düşünür. Düzdür, Türkiyə Avropaya neft, qaz nəql etmir, amma Zəngəzur dəhlizinin açılması fonunda Bakının yeni layihələrlə nəql ediləcək neft və qazın həcmini artıracağını bilir. Türkiyə isə bunun Avropaya daşınmasında ötürücü ölkə kimi söz sahibi olmaqla Qərbə qarşı təzyiq rıçaqları əldə etməyi arzulayır. Bundan başqa, Bakının neft və qazın nəqlini artırması Türkiyənin də enerji asılılığına son verə bilər.

İran Zəngəzur dəhlizinin açılmasını birmənalı şəkildə istəmir. Tehranın məsələyə baxışı həm narahatlıq, həm də maraqlar kontekstində diqqət çəkir. Belə ki, İran dəhlizinin açılması fonunda regionda sərhədlərin dəyişəcəyini düşünür. Bu isə öz növbəsində Tehranın Avropaya əsas çıxışının bağlanması deməkdir. Bundan başqa Ermənistan ilə sərhəd İran üçün illeqal fəaliyyətlər üçün də vacibdir. Söhbət qanunsuz silah və narkotik dövriyyəsindən gedir. Tehran Ermənistan üzərindən Avropaya bu iki qanunsuz ticarəti aparır və nəticədə milyonlarla dollar vəsait əldə edilir.

Təbii ki, Tehranı narahat edən digər faktor da Azərbaycanla bağlıdır. Dəhlizin açılması fonunda Bakının güclənəcəyini bilən Tehran Qarabağ, Zəngəzurdan sonra hədəfin Cənubi Azərbaycan olacağını düşünür. Xüsusilə Ankara və Bakının bu istiqamətdə konkret plan üzrə hərəkət etdiyi fikri Tehranı siyasi paranoyaya salır.

Rusiya Zəngəzur dəhlizinin açılmasını istəyən əsas ölkələrdəndir. Kremlin məsələyə baxışı regional kommunikasiyalara nəzarət etməkdir. Ukrayna ilə müharibə kontekstində Qərbin sanksiyaları Kremlin gəlirlərinə ciddi təsir edib. Rusiya həm Qərbə qarşı təzyiqləri artırmaq, həm də əlavə nəfəslik əldə etmək üçün dəhlizin açılmasını istəyir. Onu da qeyd edim ki, 10 Noyabr bəyanatına görə, dəhlizin təhlükəsizliyini Rusiya təmin etməlidir.

Nəticə etibarilə Türkiyə, Rusiya Zəngəzur dəhlizinin açılmasını arzulayır, İran qarşı çıxır, Gürcüstan isə ehtiyatlı yanaşır. Lakin regional aktorlardan əlavə, dəhlizin açılmasına təsir edəcək əsas faktor geosiyasi aktorlardır.

Misal üçün, Çin dəhlizinin açılmasını istəyir. Pekin bunu “Bir kəmər, Bir yol” layihəsinin tərkib hissəsi olaraq görür. ABŞ isə dəhlizin açılmasında vəziyyətə görə hərəkət edir. Yəni açılma ehtimalı artdıqca qarşı çıxır.

Avropada dəhlizin açılmasında maraqlı olan əsas aktorlar Böyük Britaniya və İtaliyadır. Qarşı çıxan ölkə isə Fransadır. Makron hakimiyyətinin dəhlizə baxışı, yanaşması neqativdir.

Ümumiyyətlə, Zəngəzur dəhlizinin açılma ehtimalı hazırda 50 faizin üzərindədir. Təbii ki, bunun dəhliz və ya yol prinsipi ilə olacağı hələlik bəlli deyil. Bundan başqa, dəhlizə kimin nəzarət edəcəyi də fikir ayrılığı yaradan məqamlardandır.

Turan Rzayev
Globalinfo.az-ın siyasət yazarı

Oxunub: 161
Paylaş:
Digər xəbərlər

Xəbərlər

13-06-2024, 11:12

Bakının dediyi olacaq: İrəvan Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı qərarını dəyişdi

Xəbərlər

10-02-2024, 15:24

Türkiyədən mühüm AÇIQLAMA: Zəngəzur dəhlizi üçün geri sayım başladı

Xəbərlər

28-06-2022, 16:37

Türkiyədən İrəvana Zəngəzur xəbərdarlığı

Xəbərlər

7-12-2021, 19:48

Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı ŞAD XƏBƏR: Ermənistan bütün haqlardan MƏHRUM EDİLDİ – RƏSMİ

Xəbərlər

28-11-2021, 21:15

Azərbaycan xalqına BÖYÜK MÜJDƏ - İlham Əliyev ELAN ETDİ

Adınız:*
E-Mail:
Yorumunuz:
  • winkwinkedsmileam
    belayfeelfellowlaughing
    lollovenorecourse
    requestsadtonguewassat
    cryingwhatbullyangry
Kodu girin: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
Gündəm
Kosmetoloqa gedə bilməyənlər bunları etsin
Xameneinin adamı “qoymadıq” dedi, Pezeşkian oxları Bakıya çevirdi – İranı ikiyə ayıran Zəngəzur PLANI
Tramp Putindən “şübhələnir” – 10 gün sonra nə olacaq?
İsti hava ürəyə necə təsir edir? - Kardioloqdan vacib xəbərdarlıq
Putin-Netanyahu söhbətinin gizlinləri: İsrail Rusiyaya elə bir jest edə bilər ki…
Markov ETİRAF ETDİ: “AZAL-ın təyyarəsini biz vurduq”
Son xəbərlər
  • Bu gün, 15:08
    Kosmetoloqa gedə bilməyənlər bunları etsin
  • Bu gün, 14:45
    Xameneinin adamı “qoymadıq” dedi, Pezeşkian oxları Bakıya çevirdi – İranı ikiyə ayıran Zəngəzur PLANI
  • Bu gün, 13:23
    Tramp Putindən “şübhələnir” – 10 gün sonra nə olacaq?
  • Bu gün, 12:29
    İsti hava ürəyə necə təsir edir? - Kardioloqdan vacib xəbərdarlıq
  • Bu gün, 11:46
    Putin-Netanyahu söhbətinin gizlinləri: İsrail Rusiyaya elə bir jest edə bilər ki…
  • Bu gün, 10:22
    Markov ETİRAF ETDİ: “AZAL-ın təyyarəsini biz vurduq”
  • Bu gün, 09:09
    Qara zirə və kəsmik – Bədəni təmizləyən möcüzəvi qarışım
  • Dünən, 22:31
    İnsan sevəndə beyni zəifləyirmiş - Alimlər açıqladı
  • Dünən, 21:12
    İshal zamanı necə qidalanaq?
  • Dünən, 20:17
    Bu şəxslərə ayda 200 manat ödəniləcək – Azərbaycanda ilk yaşanır
  • Dünən, 19:55
    Qərbin YENİ PLANI: Gürcüstan Rusiya ilə yeni müharibəyə hazırlanır
  • Dünən, 18:37
    İranda mühüm iclas: Azərbaycanla münasibətlər...
  • Dünən, 17:19
    Tailand və Kamboca arasında atəşkəs qüvvəyə mindi
  • Dünən, 16:14
    İran rəsmisindən Zəngəzurla bağlı AÇIQLAMA: “Ermənistanı itirə bilərik”
  • Dünən, 15:11
    Hər gün 2 qoz ləpəsi yeməklə ən yayılmış xərçəngə qalib gələ bilərsiniz
  • Dünən, 14:31
    Paşinyan II Qareginin istefası ilə bağlı son tarixi verdi
  • Dünən, 13:08
    Azərbaycanda bu kəndlər sürətlə boşalır – İcra hərəkətə keçdi
  • Dünən, 12:24
    Qaraciyərin dostu 12 əsas qida
  • Dünən, 11:32
    Sankt-Peterburqda yaşayan azərbaycanlılara xəbərdarlıq: İlin sonuna qədər...
  • Dünən, 10:17
    Dünya bu qərarla silkələnir – Azərbaycanda da ola bilər
  • Dünən, 09:06
    Yemiş yeyəndə tumlarını atmayın! Qaraciyər, böyrəklər, bronxları təmizləyir...
  • 28-07-2025, 22:33
    "ChatGPT ilə yazışmalarınız məhkəmədə sübut kimi istifadə oluna bilər"
  • 28-07-2025, 19:40
    Ermənilərin “yox” dediyi təklif: Bakı Qarabağda bunu planlayırdı – Detallar
  • 28-07-2025, 18:31
    Günəş kremləri D vitamini çatışmazlığına səbəb ola bilər - Bəs nə etməliyik?
  • 28-07-2025, 17:07
    KXDR Cənubi Koreyanın yeni lideri də ilə danışıqlara getməkdən imtina etdi
  • 28-07-2025, 16:46
    Almaniyada sərnişin qatarı relsdən çıxdı: 4 ölü, 34 yaralı
  • 28-07-2025, 15:29
    Bu şəxslər daha tez ölür - Araşdırma
  • 28-07-2025, 14:24
    Koronavirus peyvəndi ilə bağlı yeni narahatlıq: Milyonlarla insan… – Açıqlama
  • 28-07-2025, 13:41
    Almaniya kansleri: ABŞ ilə sövdələşmədən daha çox güzəştlər gözləyirdim
  • 28-07-2025, 12:27
    Bədəndə şişkinlik bu 3 səbəbdən ola bilər – Kardioloq xəbərdarlıq edir
Daha çox
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə
Sosial şəbəkələrimiz:
  • Direktor: Firəngiz Rüstəmova
  • E-mail: [email protected]
  • Telefon: (+99412) 452 25 37
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Müəllif hüquqları qorunur. ailehekimiklinikasi.az-ın məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə