Hormonlar əsəb-sinis sisteminin şərikidir. Orqanizmdə gedən bir çox prosesləri idarə edir. Bəzi simptomlar vardır ki, insan özündə xəstəlik axtarmaq üçün həkimə üz tutur, nevroloji müalicə alır, halbuki ilk işi hormonlarını yoxlatmaq olmalıydı.
Ailehekimiklinikasi.az medicina.az-a istinadən hansı hallarda hormonları yoxlatmağın təlimatını təqdim edir.
1.Yüksək oyanıqlıq, qıcıqlanma olduqda
Əhvalın, emosiyaların gün ərzində tez-tez dəyişməsi, daxili gərginlik, stresin artıq zahirən özünü büruzə verməsi – bunlar hormonal disbalansdan xəbər verir. Ona görə ilk növbədə qalxanvari vəzin T3, T4, TTH hormonunun qanda səviyyəsi yoxlanmalıdır.
Yüksək qıcıq hissi, yuxunun pozulması hipertireozun əlamətidir. Qadınlarda daha çox rast gəlinir.
Digər əlamətlər: Çəkinin azalması, ürək döyüntülərinin artması, tərləmə, əllərin əsməsi və s. Qadınlarda menstrual tsiklin pozulması. Çox vaxt göz də buna qoşulur: quruluq, qızarma, işığa həssaslıq və s.
2.Halsızlıq və yorğunluq olduqda
İş qabiliyyətinin azalması, evdən çıxmaq istəyinin olmaması, sıxılmış limon effekti, daim yatmaq istəyi, yuxu defisiti, daimi stress hiss etdikdə endokrinoloji müayinədən keçin.
Xroniki yorğunluq hipotireoz əlamətidir. Bu zaman vəzi çox az hormon sintez edir. Xəstə kökəlir, üzü şişir, dərisi quruyur, səsi batır. Nəbzi zəif vurur, qəbizlik, əzələlərdə ağrı hiss edir. Kişilərdə testosteron səviyyəsi düşür, nəticədə libid və ereksiya zəifləyir.
Bu vəziyyətə böyrəküstü vəzilərin hasil etsiyi stress hormonlarının azlığı da səbəb olur. İnsan yatsa da dincələ bilmir, diqqəti yayılır. Qanda adrenalin artır, insan hər xırda şeyə əsəbləşir. Ona görə qalxanvari vəz ilə yanaşı böyrəküstü vəzilər də yoxlanmalıdır.
3.Panik atak, depressiya
Bu simptomlar psixiatrik hesab olunur və çox vaxt xəstələr psixiatra gedərək antidepressant qəbul edir. Bu o halda olmalıdır ki, xəstə öncə hormonları yoxlasın. Çünki çox zaman antidepressant və sakitləşdiricilər xəstəyə təsir etmir.
Məsələn, kişilərdə depressiya testosteron və estrogen hormonların artıq-əskikliyi səbəbindən ola bilər.
Eləcə də adrenalin və kortizol yoxlanmalıdır.
4.Sümüklərdə ağrı, zəiflik
Qalxanvari vəzin yanında yarımqalxanvari vəzi yerləşir, o parathormon sintez edir, hansı ki, sümüklərdə kalsiumun dərəcəsini azaldır, bu da sümükləri kövrəkləşdirir. Bu vəzin həddən artıq aktivliyi osteoporozu sürətləndirir, sümük ağrısı verir.
5.Piylənmə - Anoreksiya
Hər iki halda hormonlar yoxlanmalıdır. Çünki insanın çəkisi endokrin səbəbdən də dəyişə bilər. Əgər insan normada fiziki aktivdirsə, az yeyirsə, hətta pəhriz saxlayırsa, amma piylənmə dayanmırsa, o zaman qalxanvari vəz yoxlanmalıdır.
Eyni zamanda insan normal yediyi halda arıqlayırsa, deməli, hormonal disbalans var.
Piylənmə ilə yanaşı baş ağrıları, təzyiq yüksəlməsi, hipotalamik sindrom, əhvalın dəyişməsi də baş verir.
6.Arterial təzyiqin yüksəlməsi
Tibbdə belə bir anlayış var: simptomatik endokrin hipertenziya. Bu halda təzyiqin qalxmasına səbəb vəzilərin daxili sekresiyanın pozulmasıdır.
Əgər insanın təzyiq problemi ilə yanaşı çəkisi artırsa, susuzluq hiss edirsə, menstrual tsikl pozulubsa, o zaman böyrəküstü vəzilərdə səbəb axtarın. Arterial hipertenziya – hipertireozun, toksik zobun da əlamətidir.
Titrətmə, üşümə, qarında ağrı, çəki itkisi varsa, deməli, böyrəküstü vəzidə şiş var.
Əgər yuxarıda sadalanan problemlər sizdə yaranıbsa, müalicələrdən effekt almırsınızsa, deməli, hormon hasil edən vəziləri yoxlamaq və hormonal analiz verməyin vaxtıdır.
Bunun üçünsə endokrinoloqa müraciət edin.
