• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Klinika haqqında
  • Reklam
  • Əlaqə
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Son dəqiqə
Boyun niyə ağrıyır? – 5 əsas səbəb
Övladlarını məktəbə gec göndərən valideynlərə çağırış
“Yapon Baba Vanqası”nın daha bir proqnozu reallaşdı: Zəlzələ, sunami və...
"Bu orqanlarda xərçəng səssiz inkişaf edir"
Bakıda daha bir İLK gözlənilir: dəyişiklik olacaq – Bu tarixdən sonra
İsrail üçün geri sayım başladı – Netanyahunu gözləyən iki sonluq
Kosmetoloqa gedə bilməyənlər bunları etsin
Xameneinin adamı “qoymadıq” dedi, Pezeşkian oxları Bakıya çevirdi – İranı ikiyə ayıran Zəngəzur PLANI
Tramp Putindən “şübhələnir” – 10 gün sonra nə olacaq?
İsti hava ürəyə necə təsir edir? - Kardioloqdan vacib xəbərdarlıq
Putin-Netanyahu söhbətinin gizlinləri: İsrail Rusiyaya elə bir jest edə bilər ki…
Markov ETİRAF ETDİ: “AZAL-ın təyyarəsini biz vurduq”
Qara zirə və kəsmik – Bədəni təmizləyən möcüzəvi qarışım
İnsan sevəndə beyni zəifləyirmiş - Alimlər açıqladı
İshal zamanı necə qidalanaq?
Bu şəxslərə ayda 200 manat ödəniləcək – Azərbaycanda ilk yaşanır
Qərbin YENİ PLANI: Gürcüstan Rusiya ilə yeni müharibəyə hazırlanır
İranda mühüm iclas: Azərbaycanla münasibətlər...
Tailand və Kamboca arasında atəşkəs qüvvəyə mindi
İran rəsmisindən Zəngəzurla bağlı AÇIQLAMA: “Ermənistanı itirə bilərik”
Sizin Reklam Burada
Tel: (+99412) 452 97 17
Mob: (+99450) 386 38 02
E-mail: [email protected]

Osiris

Əfsanələr və miflər

10-07-2023, 21:41

Osiris


Osiris (qıpti. wsjr, q.yun. Ὄσιρις, lat. Osiris) — Qədim Misir mifologiyasına görə axirət dünyasının hökmdarı, dirçəlmə və münbitlik tanrısı.

Osiris dirçəliş və yeraltı dünyanın tanrısı olmuşdur. Əski Misir yazıları, eləcə də yunan yazarlarına görə, o, yer tanrısı Geb və göy tanrısı Nutun oğlu, eləcə də İsis tanrıçasının qardaşı və əri, Neftis və Setin qardaşı, Horusun atası olmuşdur. Misir ənənəsinə görə, Osiris yer üzərində ilkin tanrılardan sayca dördüncüsü olmuş, çarlığı atası Atum-Ra'dan, babası Şu'dan, atası Geb'dən almışdır. Misir üzərində çarlığ edərkən o, insanları adam yemək və vəhşi yaşamdan çəkindirmişdir. Osiris insanları arpa və buğda əkməyə, üzümçülüyə, çörək bişirməyə, çaxır düzəltməyə, qızıl və mis filizləri emal etməyə, şəhərlər salmağa, təbabətə öyrəşdirmişdir.

Osirisin qardaşı Set qızmar çöllüklərin tanrısı idi və onunla düşmənçilik edirdi. O qardaşının yerinə keçib, çarlıq etmək istəmiş, onu öldürmək planını çızmışdır.

Asiyaya yürüşdən qayıdan Osiris böyük bir ziyafət vermişdir. Oraya Set öz tərəfdarları ilə birlikdə gəlmiş, məclisin ortalığına bəzədilmiş tabutu gətirməyi buyurmuşdur. Onun dediyinə görə, kim bu tabuta girsə, yer və göylərin çarı olacaqdır. Osiris oraya girən kimi, Setin adamları onu qapatmış, Nil çayına atmışdırlar. Axar onu bir çayin kənarına gətirmişdir. Orada Osirisi, arvadı İsis tapmış, ondan möcüzəvi olaraq həyat gücünü alaraq hamilə olmuşdur. Sonra ərinin ölüsünü yerə tapşıraraq, Nil çayı yaxınlığında olan bataqlıqlara getmiş, orada Horus adlı bir uşağı doğmuş, onu boya-başa çatdırmışdır.

Horus yetkin kişi olandan sonra Setlə savaşa başlamışdır. Tanrı Anubis ona "Ucat" adlanan həqiqəti görmə gözünü vermişdir. Öncə Horus savaşı əldən vermişdir, döyüşdə "sehrli gözü itirmişdir". Ancaq sonrakı döyüşü qazanmışdır. O Seti yenərək, gözü geri almış, onu atasının məzarına aparıb orada qoymuşdur. Bunu edəndən sonra Osiris dirilmiş, ancaq bu dünyada yaşamaq istəməmişdir. O çarlığı oğlu Horusa verərək, "Duat" adlanan axirət dünyasına, ölüləri mühakimə etmək üçün yollanmışdır.

Başqa rəvayətlərdə isə, Set Osirisin bədənini 14 parçaya bölmüş, onları yer üzərinə səpələmişdir. İsis isə bu parçaları yığıb, Abidos şəhərində yerə tapşırmışdır.

Osiris əski dönəmlərin öncə ölən, sonra isə dirilən tanrısı idi. Ona bütün Misir inanırdı, onun şərəfinə baharın birinci ayında dini mərasimlər keçirilirdi. O mərasimlərdə, teatrdakı kimi, Osirisin ölümü və dirilməsini göstərən səhnələr oynanılırdı. Kahinlər onun öldüyü üçün ortalığa ağlaşma salırdılar. Sonra Horusla Setin döyüşündən səhnələr oynanılırdı.

Sonda tanrının dirçəlməsinin və təbiətin oyanmasının simvolu olan sütun ucaldılırdı. Çünki Osirisin ölümü ilə dirilməsi həmdə təbiətın baharda dirçəlməsinin, becərmə işlərinin başlanılmasının simvolu idi. Bunu edərkən, mərasimə qatılanlar iki dəstəyə bölünüb savaş səhnələrini göstərirdilər. Bir dəstə qış, başqası isə yay tərəfdarları kimi çıxış edirdilər. Sonda yay qışa qalib gəlirdi.

Beləliklə, Osiris ölüm üzərində üstünlük qazanmış və ölməzlik verən tanrı idi. Osiris təbiəti dirçəldən tanrı olduğu üçün, məbədlərdə onun rəsmlərinin üzərinə səməniləri də düzürdülər. Belə görüntülər Fila şəhərinin məbədlərində tapılmışdır.

Günümüzdə Osirisin çoxlu sayda rəsmləri tapılmışdır. O, şahin görkəmində arvadı İsis, eləcə də oğlu Horusla təsvir olunurdu. Hər bir ölmüş Misir fironunun Osiris olacağı inancı da olmuşdur. Keçirilən dini mərasimlərdə fironların başlarına tac qoyulması adəti də var idi.

Osirisin və başqa Yaxın Şərqdə tanrılarının rəvayətləri, o millətlərin dini adətləri, təbiətin dirçəlməsi bayramları, tanrıların ölüb sonra isə dirilməsi inancları gələcəkdə başqa mədəniyyətlərdə də özünü göstərmişdir.

Yüzilliklər keçəndən sonra ölən və dirilən tanrılara inanclar qalmış, ancaq başqa cür özünü göstərirdi. Artıq Xristianlıq kimi monoteistik din bu olayı İsa ilə bağlayırdı. Onun ölümü və dirilməsi bütün dünyanı dəyişmişdir. "İsa dirilmişdir" kimi deyimini əski misirlilər də "Osiris dirilmişdir" kimi deyirdilər.

Dini olayların teatrlaşmış səhnələrin məbədlərdə və küçələrdə oynanılması da Yaxın Şərq inanclarından gəlir. Osiris üçün edilən tamaşalar kimi Filippində də İsanın çarmıxa çəkiməsi ya da Orta və Yaxın Şərqdə "Şəbih" adlanan imam Hüseynin öldürülməsi səhnələri oynanılır. Bu mərasimlərdə də, qədim misirlilərdəki kimi, ortalığa ağlaşma düşür. Sonra isə ölümdən sonra Xeyrin Şərə qalib gəldiyi iddia edilir.

Beləliklə, bir çox çağdaş adətlərin və bayramların kökü ən qədim çağlardan başlanmış, günümüzə qədər sürməkdədir. Bütün bunların təməli, eləcə də psixoloji özəllikləri birdir. Sadəcə zaman keçdikcə formasını dəyişərək çeşidli dini sistemlərə uyğunlaşıb ortalığa çıxır.

Oxunub: 1 361
Paylaş:
Digər xəbərlər

Əfsanələr və miflər

31-01-2020, 10:53

Qədim Misir Tanrıları

Manşet / Əfsanələr və miflər

5-09-2018, 11:35

Gera

Manşet / Əfsanələr və miflər

13-07-2018, 10:02

Krokodil

Manşet / Gündəm / Əfsanələr və miflər

11-05-2018, 13:53

Qermes

Manşet / Araşdırma

4-05-2018, 19:37

“Ölülər Kitabı”

Adınız:*
E-Mail:
Yorumunuz:
  • winkwinkedsmileam
    belayfeelfellowlaughing
    lollovenorecourse
    requestsadtonguewassat
    cryingwhatbullyangry
Kodu girin: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
Gündəm
Boyun niyə ağrıyır? – 5 əsas səbəb
Övladlarını məktəbə gec göndərən valideynlərə çağırış
“Yapon Baba Vanqası”nın daha bir proqnozu reallaşdı: Zəlzələ, sunami və...
"Bu orqanlarda xərçəng səssiz inkişaf edir"
Bakıda daha bir İLK gözlənilir: dəyişiklik olacaq – Bu tarixdən sonra
İsrail üçün geri sayım başladı – Netanyahunu gözləyən iki sonluq
Son xəbərlər
  • Dünən, 21:32
    Boyun niyə ağrıyır? – 5 əsas səbəb
  • Dünən, 20:35
    Övladlarını məktəbə gec göndərən valideynlərə çağırış
  • Dünən, 19:03
    “Yapon Baba Vanqası”nın daha bir proqnozu reallaşdı: Zəlzələ, sunami və...
  • Dünən, 18:23
    "Bu orqanlarda xərçəng səssiz inkişaf edir"
  • Dünən, 17:57
    Bakıda daha bir İLK gözlənilir: dəyişiklik olacaq – Bu tarixdən sonra
  • Dünən, 16:20
    İsrail üçün geri sayım başladı – Netanyahunu gözləyən iki sonluq
  • Dünən, 15:08
    Kosmetoloqa gedə bilməyənlər bunları etsin
  • Dünən, 14:45
    Xameneinin adamı “qoymadıq” dedi, Pezeşkian oxları Bakıya çevirdi – İranı ikiyə ayıran Zəngəzur PLANI
  • Dünən, 13:23
    Tramp Putindən “şübhələnir” – 10 gün sonra nə olacaq?
  • Dünən, 12:29
    İsti hava ürəyə necə təsir edir? - Kardioloqdan vacib xəbərdarlıq
  • Dünən, 11:46
    Putin-Netanyahu söhbətinin gizlinləri: İsrail Rusiyaya elə bir jest edə bilər ki…
  • Dünən, 10:22
    Markov ETİRAF ETDİ: “AZAL-ın təyyarəsini biz vurduq”
  • Dünən, 09:09
    Qara zirə və kəsmik – Bədəni təmizləyən möcüzəvi qarışım
  • 29-07-2025, 22:31
    İnsan sevəndə beyni zəifləyirmiş - Alimlər açıqladı
  • 29-07-2025, 21:12
    İshal zamanı necə qidalanaq?
  • 29-07-2025, 20:17
    Bu şəxslərə ayda 200 manat ödəniləcək – Azərbaycanda ilk yaşanır
  • 29-07-2025, 19:55
    Qərbin YENİ PLANI: Gürcüstan Rusiya ilə yeni müharibəyə hazırlanır
  • 29-07-2025, 18:37
    İranda mühüm iclas: Azərbaycanla münasibətlər...
  • 29-07-2025, 17:19
    Tailand və Kamboca arasında atəşkəs qüvvəyə mindi
  • 29-07-2025, 16:14
    İran rəsmisindən Zəngəzurla bağlı AÇIQLAMA: “Ermənistanı itirə bilərik”
  • 29-07-2025, 15:11
    Hər gün 2 qoz ləpəsi yeməklə ən yayılmış xərçəngə qalib gələ bilərsiniz
  • 29-07-2025, 14:31
    Paşinyan II Qareginin istefası ilə bağlı son tarixi verdi
  • 29-07-2025, 13:08
    Azərbaycanda bu kəndlər sürətlə boşalır – İcra hərəkətə keçdi
  • 29-07-2025, 12:24
    Qaraciyərin dostu 12 əsas qida
  • 29-07-2025, 11:32
    Sankt-Peterburqda yaşayan azərbaycanlılara xəbərdarlıq: İlin sonuna qədər...
  • 29-07-2025, 10:17
    Dünya bu qərarla silkələnir – Azərbaycanda da ola bilər
  • 29-07-2025, 09:06
    Yemiş yeyəndə tumlarını atmayın! Qaraciyər, böyrəklər, bronxları təmizləyir...
  • 28-07-2025, 22:33
    "ChatGPT ilə yazışmalarınız məhkəmədə sübut kimi istifadə oluna bilər"
  • 28-07-2025, 19:40
    Ermənilərin “yox” dediyi təklif: Bakı Qarabağda bunu planlayırdı – Detallar
  • 28-07-2025, 18:31
    Günəş kremləri D vitamini çatışmazlığına səbəb ola bilər - Bəs nə etməliyik?
Daha çox
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə
Sosial şəbəkələrimiz:
  • Direktor: Firəngiz Rüstəmova
  • E-mail: [email protected]
  • Telefon: (+99412) 452 25 37
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Müəllif hüquqları qorunur. ailehekimiklinikasi.az-ın məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə