• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Klinika haqqında
  • Reklam
  • Əlaqə
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Son dəqiqə
İlk çağırış edildi: Bu ərazi Türkiyəyə birləşdirilir?
10 dəqiqəyə şəkəri salan 2 manatlıq vasitə
Yaponiyada İLK: hökumət ona həvalə edilir
Oğlu qucağında maşın sürən ata qəza törətdi, övladı öldü
Antidepressant təsirli ən ucuz tərəvəz
Tənbəl insanların 10 ortaq xüsusiyyəti - Psixoloqların izahı
Qadınlarda bioloji yaşı cavanlaşdıran amil
İsrail hərbçiləri buradan çıxır, Azərbaycan Ordusu daxil olur – KİV
Yağış yağacaq, külək əsəcək – Sabahın havası
Bu bitki təbii ağrıkəsicidir
Xocavənddə mina partladı: yaralanan var
NATO iki ölkədə təlimlərə başladı
Hər gün bir kök yeyin - İnanılmaz faydaları
AZAL təyyarəsinin qəza enişi etməsi ilə bağlı rəsmi açıqlama
Ankara Putin-Tramp görüşündən nə gözləyir?
Saç tökülməsinin gözlənilməz səbəbi: Qidalanma və vitamin çatışmazlığı
Azərbaycanda ardıcıl 4 gün iş olmayacaq - TARİXLƏR
Münhen hava limanı təcili bağlandı - Nə baş verir?
Səhər yeməyində bunları heç vaxt yeməyin: Zərərli 5 qida
Ən cansıxıcı BÜRCLƏR: onlarla 1 saat bir il kimidir
Sizin Reklam Burada
Tel: (+99412) 452 97 17
Mob: (+99450) 386 38 02
E-mail: [email protected]

Üzeyir Hacıbəylinin anadan olmasından 137 il ötür

Mədəniyyət

18-09-2022, 09:03

Üzeyir Hacıbəylinin anadan olmasından 137 il ötür


Bu gün dahi Azərbaycan bəstəkarı, musiqişünas, publisist, dramaturq, pedaqoq, ictimai xadim. SSRİ xalq artisti Üzeyir Hacıbəylinin anadan olmasından 137 il ötür.

Oxu.Az xatırladır ki, Üzeyir Hacıbəyli 1885-ci il sentyabrın 18-də dünyaya göz açıb.

Bu tarix ölkəmizdə Milli Musiqi Günü kimi qeyd olunur və 2009-cu ildən başlayaraq Ü.Hacıbəyliyə həsr olunmuş Beynəlxalq Musiqi Festivalı keçirilir. Lakin Ermənistanın silahlı qüvvələrinin sentyabrın 12-si gecə və 13-ü səhər saatlarında Azərbaycanla dövlət sərhədinin Daşkəsən, Kəlbəcər, Laçın və Zəngilan istiqamətlərində genişmiqyaslı təxribat törətməsi nəticəsində 50 hərbçimizin şəhid olması ilə əlaqədar Milli Musiqi Günü ilə bağlı, habelə digər tədbirlər təxirə salınıb.

Üzeyir Hacıbəyli bəstəkar, alim, yazıçı, publisist, ictimai və siyasi xadim kimi çoxşaxəli fəaliyyəti ilə yanaşı, Şərqdə ilk operanın banisi kimi tanınan sənətkardır. Məhz onun fədakar əməyi sayəsində Azərbaycan milli opera sənətinin tarixi 113 il bundan öncə tamaşaya qoyulan “Leyli və Məcnun” operası ilə başlanıb. Operanın ilk dirijoru Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, rejissoru Hüseyn Ərəblinski olub. Məcnun rolunda ölməz sənətkar Hüseynqulu Sarabski, Leyli rolunda isə aşpaz şagirdi Əbdürrəhim Fərəcov çıxış ediblər. İlk tamaşa 1908-ci il yanvarın 12-də (25-də) Bakıda Hacı Zeynalabdin Tağıyevin teatrında oynanılıb.

Dahi Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin eyniadlı poeması əsasında hazırlanmış “Leyli və Məcnun” yalnız Azərbaycanın deyil, həm də Şərqin ilk operasıdır. Qoca Şərqin opera tarixi məhz bu gündən başlanıb. İlk operanın uğurlarından ruhlanan Üzeyir bəy bir-birinin ardınca “Şeyx Sənan” (1909), “Rüstəm və Söhrab” (1910), “Şah Abbas və Xurşidbanu”, “Əsli və Kərəm” (1912), “Harun və Leyla” (1915) kimi milli operalar yazıb.

Üzeyir Hacıbəyli yaradıcılığının zirvəsi “Koroğlu” operasıdır. “Koroğlu” təkcə Azərbaycan mədəniyyətində deyil, dünya operalarının sırasında əzəmətlə dayanan parlaq nümunələrdən biridir. “Koroğlu” operası Moskva tamaşaçılarını da məftun edib. Taleyi uğurlu gətirmiş bu nəhəng əsər keçmiş sovet respublikalarının opera və balet teatrlarında dəfələrlə göstərilib.

Üzeyir Hacıbəylinin “Füruzə” adlı yarımçıq qalmış bir operası da olub. Xalq rəvayətləri əsasında hazırlanan bu operanın musiqi parçaları arasında “Füruzə”nin ariyası xüsusilə diqqətəlayiqdir. Bəlkə elə buna görədir ki, opera yarımçıq qalsa da, ariya uzun illər müğənnilər tərəfindən məharətlə ifa edilib.

Şərqdə ilk operetta janrının yaranması da Üzeyir Hacıbəylinin adı ilə bağlıdır. Dahi bəstəkarın ilk musiqili komediyası üç pərdədən ibarət “Ər və arvad”dır. Bu əsər Azərbaycanda musiqili komediyanın ilk nümunəsidir. Əsərin ilk tamaşası 1910-cu ildə olub. Rollarda H.Sarabski (Mərcan bəy), Ə.Ağdamski (Minnət xanım) və başqaları çıxış ediblər.

Müəllifin ikinci musiqili komediyası “O olmasın, bu olsun”dur. Əsərin ilk tamaşası 1911-ci ilin aprelində Bakıda olub. Sonralar musiqili komediya müxtəlif dillərə tərcümə olunaraq səhnələşdirilib.

Ölməz sənətkarın üçüncü və sonuncu musiqili komediyası “Arşın mal alan”dır. Bu operetta 70-ə yaxın xarici dilə tərcümə edilib, 100-dən çox teatrın səhnəsində oynanılıb. “Arşın mal alan” beş dəfə ekranlaşdırılıb, dəfələrlə qrammofon valına yazılıb. Bu musiqili komediya əsasında ilk bədii film 1916-cı ildə çəkilib. Bu, səssiz film olub.

Üzeyir Hacıbəylinin ədəbi irsi də çox zəngin və qiymətlidir. Bütün ömrü boyu Azərbaycan mədəniyyətinə, musiqisinə xidmət edən bu unudulmaz şəxsiyyət 300-dən çox xalq mahnısını nota salıb, marş, kantata, fantaziya, mahnı və romanslar, kamera və xor əsərləri yazıb. Maraqlıdır ki, həm Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin, həm də sovet Azərbaycanının himnləri dahi sənətkara məxsus olub. Müstəqilliyimizi qazandıqdan sonra xalqımıza azadlıq şərafəti çatdıran ilk himni biz bu gün yenə də məhəbbətlə səsləndiririk.

Üzeyir Hacıbəyli təkcə musiqi bəstələmirdi, həm də xalq musiqisinin nəzəri əsaslarını gələcək nəslə çatdırmaq üçün müxtəlif vəsaitlər hazırlayırdı. 1945-ci ildə nəşr edilmiş “Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları” adlı elmi əsəri Üzeyir Hacıbəylinin musiqişünas-alim olaraq mükəmməl fəaliyyətinin yadigarı kimi bu gün də musiqi dərsliyi kimi istifadə edilir. Bütün ömrü boyu Azərbaycan mədəniyyətinə, musiqisinə xidmət edən bu unudulmaz şəxsiyyət 300-dən çox xalq mahnısını nota salaraq, marş, kantata, fantaziya, mahnı və romanslar, kamera və xor əsərləri yazıb, yaradıb.

O, Azərbaycan musiqisində köklü dönüş yaratmış əsl dahidir. Bu gün adını çox iftixarla qeyd etdiyimiz Üzeyir Hacıbəyli Azərbaycan musiqi mədəniyyəti tarixində yeni gəlişmə yollarının və milli bəstəkarlıq məktəbinin özülünü qoymaqla yanaşı, Azərbaycan musiqisi tarixində ilk opera, ilk musiqili komediya və bir sıra digər janrlarda ilk nümunələrin yaradıcısı kimi xatırlanır. Onun işıqlı xatirəsi xalqının qəlbində əbədi olaraq daim yaşayacaq.

Oxunub: 486
Paylaş:
Digər xəbərlər

Mədəniyyət

18-09-2021, 11:28

Los-Ancelesdə Üzeyir Hacıbəyliyə həsr olunan qısa film hazırlanıb - VİDEO

Mədəniyyət

18-01-2021, 20:13

Üzeyir Hacıbəylinin əsərləri əsasında Beynəlxalq bəstəkarlar müsabiqəsi elan olunub

Mədəniyyət

18-09-2018, 13:17

18 sentyabr- Milli musiqi günü!

Manşet / Maraqlı

21-08-2018, 11:04

Niyazi niyə ana soyadını daşıyırdı

Manşet / Bioqrafiya

7-07-2018, 19:23

Müslüm Maqomayevin mədəniyyət tariximizdə bəstəkar

Adınız:*
E-Mail:
Yorumunuz:
  • winkwinkedsmileam
    belayfeelfellowlaughing
    lollovenorecourse
    requestsadtonguewassat
    cryingwhatbullyangry
Kodu girin: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
Gündəm
İlk çağırış edildi: Bu ərazi Türkiyəyə birləşdirilir?
10 dəqiqəyə şəkəri salan 2 manatlıq vasitə
Yaponiyada İLK: hökumət ona həvalə edilir
Oğlu qucağında maşın sürən ata qəza törətdi, övladı öldü
Antidepressant təsirli ən ucuz tərəvəz
Tənbəl insanların 10 ortaq xüsusiyyəti - Psixoloqların izahı
Son xəbərlər
  • Bu gün, 13:46
    İlk çağırış edildi: Bu ərazi Türkiyəyə birləşdirilir?
  • Bu gün, 12:27
    10 dəqiqəyə şəkəri salan 2 manatlıq vasitə
  • Bu gün, 11:04
    Yaponiyada İLK: hökumət ona həvalə edilir
  • Bu gün, 10:31
    Oğlu qucağında maşın sürən ata qəza törətdi, övladı öldü
  • Bu gün, 09:05
    Antidepressant təsirli ən ucuz tərəvəz
  • Dünən, 22:36
    Tənbəl insanların 10 ortaq xüsusiyyəti - Psixoloqların izahı
  • Dünən, 21:25
    Qadınlarda bioloji yaşı cavanlaşdıran amil
  • Dünən, 20:12
    İsrail hərbçiləri buradan çıxır, Azərbaycan Ordusu daxil olur – KİV
  • Dünən, 19:40
    Yağış yağacaq, külək əsəcək – Sabahın havası
  • Dünən, 18:16
    Bu bitki təbii ağrıkəsicidir
  • Dünən, 17:28
    Xocavənddə mina partladı: yaralanan var
  • Dünən, 16:17
    NATO iki ölkədə təlimlərə başladı
  • Dünən, 15:50
    Hər gün bir kök yeyin - İnanılmaz faydaları
  • Dünən, 14:49
    AZAL təyyarəsinin qəza enişi etməsi ilə bağlı rəsmi açıqlama
  • Dünən, 13:21
    Ankara Putin-Tramp görüşündən nə gözləyir?
  • Dünən, 12:43
    Saç tökülməsinin gözlənilməz səbəbi: Qidalanma və vitamin çatışmazlığı
  • Dünən, 11:05
    Azərbaycanda ardıcıl 4 gün iş olmayacaq - TARİXLƏR
  • Dünən, 10:43
    Münhen hava limanı təcili bağlandı - Nə baş verir?
  • Dünən, 09:10
    Səhər yeməyində bunları heç vaxt yeməyin: Zərərli 5 qida
  • 19-10-2025, 22:31
    Ən cansıxıcı BÜRCLƏR: onlarla 1 saat bir il kimidir
  • 19-10-2025, 21:39
    2-ci tip diabetin 8 əsas əlaməti – Varsa, təcili analiz ver
  • 19-10-2025, 20:02
    ABŞ narkotik daşıyan daha bir gəmini məhv etdi
  • 19-10-2025, 19:28
    Xərçəngə qarşı yeni dərman yaradılır – Mühüm araşdırma
  • 19-10-2025, 18:19
    Niyə həkimlər hər gün nar şirəsi içməyi məsləhət görürlər?
  • 19-10-2025, 17:21
    Avropada mühüm toplantı: siyahıda Azərbaycan da var
  • 19-10-2025, 16:24
    Netanyahu son nöqtəni qoydu: Rəfah açılmayacaq!
  • 19-10-2025, 15:15
    Sarımsaq və soğandan 10 qat daha faydalıdır - Ömrü uzadır
  • 19-10-2025, 14:55
    “Bunu yalnız Tramp edə bilər” – Stubb
  • 19-10-2025, 13:22
    Livan və İsrail gizli razılaşdı: Hizbullah hədəfdə
  • 19-10-2025, 12:15
    D vitamininin daha bir faydası - 3 ilə qədər gecikdirir...
Daha çox
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə
Sosial şəbəkələrimiz:
  • Direktor: Firəngiz Rüstəmova
  • E-mail: [email protected]
  • Telefon: (+99412) 452 25 37
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Müəllif hüquqları qorunur. ailehekimiklinikasi.az-ın məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə