Kalliqrafiya (xəttatlıq) – gözəl xətt/yazı/xəttatlıq və hüsnüxətt sənətidir. Diyircəkli qələmlər gündəmə gəldikdən sonra bu sənət unudulmaqdadır, lakin son dövrlər yenidən populyarlıq qazanmağa başlamışdır. Üç yüz il əvvəl isə gözəl yazı/xəttatlıq məktəbləri və ustadları çox sayda idi. Bəs niyə xəttatlıq sənəti bu qədər cəlbedicidir?
Cavab gözəl bir rəqsdə bükülmüş və dondurulmuş xətlərin plastikasındadır. Bu, yalnız lütf, gözəllik məsələsi deyil, həm də burada qızıl nisbət ilə əlaqəli bir fikir vardır. Təbiətin yaratdığı hər şey, o cümlədən insan da bu prinsip üzərində qurulmuşdur. Əsrlər boyu cilalanmış hərflərin forması da buna uyğunlaşmış və əmələ gəlmişdir.
Kalliqrafiya 80-ci illərdə Yaponiyanın nanotexnologiyaya keçməyə başlamış məişət və professional elektronika istehsalçısı olan kompaniyalardan biri maraqlı bir eksperiment aparmışdır. Gələcəyin mütəxəssislərini müxtəlif istiqamətlərdə yetişdirmək üçün bu bölgədə və bu mədəniyyətdə hansı metodlardan istifadə edilə biləcəyini axtarırdılar. Proqram uzun müddət davam edərək, 10 ildən çox maliyyələşdirilmişdir. Məlumatlar toplananda təcrübənin təşkilatçıları şoka düşdülər. Bütün tələblərə ən çox xəttatlıq cavab verirdi. Buna görə şirkət təhsil müəssislərinin ixtisasından asılı olmayaraq bütün məktəblərdə və universitetlərdə 1-ci sinifdən 11-ci sinfə qədər xəttatlığın tətbiqi tövsiyə edildi. Məqsəd innovativ texnologiyalar sahəsində gələcək mütəxəssislər üçün zəruri olan keyfiyyətləri formalaşdırmaq idi.
Müasir Yaponiya həyatında başqa bir maraqlı fakt da üzə çıxdı. Bir çox böyük Yaponiya şirkətləri xəttatlıq sənəti (sensey) ilə işləyən müəllimləri hər gün nahar fasiləsində yarım saat işçilərə xəttatlıq sənətini öyrətmək üçün dəvət etdi. Şirkət rəhbərləri bu olduqca bahalı dərsi yalnız sağlamlıq üçün deyil, mütəxəssislərin yaradıcı potensialının inkişafı üçün də faydalı hesab edirlər. Əlbəttə, tədqiqatçıların fikrincə xəttatlıq sənətinin öyrədilməsi yalnız bir ləyaqətin üzə çıxması deyil, həm də yaponların tarixinə, adət-ənənələrinə və köklərinə, millətin mənəvi və fiziki sağlamlığına diqqətli münasibətinin nəticəsidir.
Müəllif: Firəngiz Rüstəmova
"FOLK VƏ YA XALQ TƏBABƏTİ" kitabından