Plevranın iltihabi xəstəliyi plevrit adlanır. Səthində və boşluqlarında fibroz təbəqənin əmələ gəlməsi ilə xarakterikdir. Hər zaman II-li xəstəlikdir. Digər xəstəliklərin ağırlaşması kimi ortaya çıxır. Lakin əsas xəstəliyi maskalayaraq klinik şəklini ön plana çıxarır.
Etiologiyası və patogenezi. İnfeksion plevritin spesifik törədici ilə (mikobakteriya turberkulyoz, solğun treponema ), qeyri spesifik (pnevmokokk , streptokokk, bağırsaq çöpü, viruslar, göbələklər ) meydana çıxır. Törədici plevraya kontakt yolu ilə, limfogen, hematogen, plevranın zədələnməsi zamanı daxil olur.
Xəstəliyin gedişi ocağının lokalizasiyasından, yayılma dərəcəsindən, iltihabın xarakterindən, qonşu üzvlərin funksiyaların dəyişilməsindən asılıdır. Plevritlər quru fibrinoz və eksudativ olur.
Eksudativ plevrit də öz növbəsində seroz, seroz-fibrinoz, irinli, hemoragik, xilyoz, qarışıq olur.
Quru- seroz, seroz-fibrinoz plevrit çox zaman tuberkulyoz, pnevmoniya, revmatizma və digər birləşdirici toxuma xəstəlikləri zamanı müşahidə olunur. Hemorragik plevrit; yeni törəmələr, ağciyər damarlarının tromboz, trombemboliyaları, hemorragik diatez, qrip, az hallarda tuperkulyoz, revmatizm müşahidə olunur. Eksudatın lokalizasiyasına görə diafraqmal, paramediastinal, payarası kimi formaları var.
Quru – fibroz plevrit. Əsas simptom nəfəsalma və öskürək zamanı ağrının meydana gəlməsidir. Xəstə zədələnmiş böyrü üstə uzandıqda ağrı sakitləşir. Tənəffüs zamanı həmin tərəfdə döş qəfəsinin hərəkəti də məhdudlaşır. Temperatur çox zaman subfebrildir. Titrəmə, gecə tərləməsi , halsızlıq müşahidə olunur. Quru diafraqmal plevritin diaqnozu çətindir. Onun üçün döş qəfəsində, qabırğa altı nahiyədə ağrı , hıçqırıq , qarında ağrılar , meteorizm, qarın əzələlərinin gərginliyi, udqunma zamanı ağrı müşahidə olunur. Tənəffüs döş tiplidir. Dərin nəfəsalma zamanı döş qəfəsinin yuxarısında ağrı qeyd edilir. Ağrı nöqtələri meyana gəlir – döş- körpücük-məməyəbənzər əzələ, I qabırğaarasə nahiyədə , boyun fəqərəsi nahiyəsində ağrı baş qaldırır. Diafraqmal plevritin aşkar olunmasına rentgenoloji tədqiqatlar kömək edir. Diafraqma yüksəkdir, zədələnmiş tərəfdə hərəkət məhdudlaşıb (Vilyams simptomu). Gedişi ağır deyil, 10-14 gün davam edir.