• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Klinika haqqında
  • Reklam
  • Əlaqə
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Son dəqiqə
Gələcəkdə insanlar 5 bədən üzvünü itirəcəklər
Az su içmək hansı xəstəliklərə səbəb olur? - Susuzluğun zərərli təsirləri
Pezeşkianın İrəvanda namaz qıldığı məscid kimə məxsusdur? – AÇIQLAMA
Tramp Putin və Zelenski görüşünün təşkilindən imtina etdi — "The Guardian"
Qopmuş başı yerinə tikdilər - Tibb tarixində sensasiya
İşıq və qaz qiymətlərində necə dəyişiklik olacaq?
Hindistandan ABŞ-a TƏRS SİLLƏ: Dehli Rusiya ilə bağlı QƏRAR VERDİ
Şəkər xəstələrinə bu meyvələr olmaz - Tövsiyələr
Suriyadan Türkiyəyə qadağa: Rəsmən dayandırdılar
Azərbaycanda ilk yaşanır: bu şəxslər də vergi ödəməli olacaqlar
Nəfəs darlığı nədən yaranır? - Hansı həkimə getməli?
Putin və Zelenski hansı ölkədə görüşə bilər?
Bu şəxslər imtahansız universitetə qəbul olacaqlar - DİM AÇIQLADI
Böyrək daşını salmağın ən asan yolu
Bu bürclər yaxşı xəbər eşidəcək, sevincdən ağlayacaqlar
Gecə yatmazdan əvvəl alma sirkəsi içməyin faydası
NYT: Putin niyə Zelenskinin adını çəkmir?
Bölgədə irimiqyaslı hücuma hazırlıq: 60 min ehtiyat hərbçi orduya çağırıldı
Gündəlik 10.000 addım: Möcüzəvi faydalara inanmayacaqsınız
Trampdan Azərbaycan açıqlaması: Bunu həll etdim!
Sizin Reklam Burada
Tel: (+99412) 452 97 17
Mob: (+99450) 386 38 02
E-mail: [email protected]

Dollarla krediti olanlara - VACİB XƏBƏR

Manşet / Xəbərlər

27-08-2018, 12:27

Dollarla krediti olanlara - VACİB XƏBƏR























Hüquqşünas Əkrəm Həsənov dollar krediti olanları maraqlandıran açıqlama ilə çıxış edib.

Alehekimiklinikasi.Az Oxu.Az-a istinadən xəbər verir ki, Ə.Həsənov bildirib ki, Konstitusiya Məhkəməsində məsələyə yenidən baxılıb.

“Bakı Apellyasiya Məhkəməsi Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət edərək xarici valyutada olan kreditlərə münasibətdə Mülki Məcəllənin 422-ci maddəsinin (“Şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsi ilə əlaqədar müqavilənin dəyişdirilməsi və ləğv edilməsi”) şərh edilməsini xahiş edib. Sözügedən maddədə o cümlədən deyilir:

“Tərəflərin müqavilə bağlayarkən əsas götürdükləri şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsi, əgər müqavilədə ayrı qayda nəzərdə tutulmayıbsa və ya onun mahiyyətindən ayrı qayda irəli gəlmirsə, onun dəyişdirilməsinə və ya ləğv edilməsinə əsas verir.

Şəraitin dəyişməsi o halda əhəmiyyətli sayılır ki, əgər tərəflər bu dəyişməni ağlabatan şəkildə əvvəlcədən görə bilsəydilər, müqaviləni əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənən şərtlərlə bağlayar və ya ümumiyyətlə, bağlamazdılar”.

Bu maddəyə əsasən, artıq üç ildir ki, deyirik: manatın devalvasiyası şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsidir və buna görə də xarici valyutada krediti olan şəxsə müqavilənin dəyişdirilməsi və ya ləğv edilməsi hüququnu verir. Lakin verdiyimiz yüzlərlə iddialarda məhkəmələr bu arqumenti, bir qayda olaraq, qəbul etməyib. Hakimlərin də arasında ciddi fikir ayrılığı var və Bakı Apellyasiya Məhkəməsi də müraciətində bunu xüsusi vurğulayıb.

Bütövlükdə Konstitusiya Məhkəməsi qarşısında üç sual qoyulub:

1. Mülki dövriyyə iştirakçılarının bərabərliyi prinsipindən yanaşıldıqda milli valyutanın devalvasiyası kredit üzrə borcluya münasibətdə şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsi hesab oluna bilərmi?

2. Şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsi kredit münasibətlərində tətbiq edilə bilərmi?

3. Bu əsasla ləğv edilmiş müqavilənin nəticələri hansı qaydada tənzimlənməlidir?

Əslində, ilk iki sualın cavabı ritorikdir. Çünki iştirakçıların bərabərliyi prinsipi istənilən mülki müqaviləyə xasdır və o, rəhbər tutulsa, belə çıxır ki, heç bir mülki əqd üzrə şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsi institutu tətbiq edilə bilməz.

Bəs onda qanuna niyə daxil edilib? Axı niyə bu institutu guya məhz kredit münasibətlərinə tətbiq etmək olmaz? Əlbəttə, olar və edilməlidir də!

O ki qaldı sonuncu suala, məsələ birmənalı deyil. Kredit müqaviləsi ləğv edildikdə, borclunun krediti necə qaytarması (hansı məzənnə ilə) məsələsi yenə də açıq qalır.

Ümumiyyətlə, sualın özü yarımçıqdır. Şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsi borcluya müqaviləni yalnız ləğv etmək deyil, həmçinin şərtlərinin (məsələn, devalvasiya halında məzənnəni və s.) dəyişdirilməsi hüququnu da verir. Lakin nədənsə müraciətdə bu hüquq xatırlanmır, halbuki, əsas məsələ məhz budur. Ümid edək ki, Konstitusiya Məhkəməsi məsələyə daha geniş yanaşacaq.

Məlum olduğu kimi, 2015-ci ilin may ayında Konstitusiya Məhkəməsi xarici valyutada olan kreditlər məsələsinə bir qədər fərqli müstəvidə artıq şərh vermişdi. Demişdi ki, xarici valyutada kreditin verilməsi qanunidir (halbuki, əslində, Konstitusiyaya ziddir) və cari məzənnə ilə qaytarılmalıdır.

Düzdür, əlavə də etmişdi ki, banklar maliyyə vəziyyətindən asılı olaraq borclulara güzəştlər etməlidir, lakin təcrübədə məhkəmələr də, banklar da bunu nəzərə almadı.

Ümumiyyətlə, Konstitusiya Məhkəməsinin həmin qərarı ciddi tənqid hədəfinə çevrildi, hətta Milli Məclisin iclaslarında belə. Buna görə də məsələyə fərqli bucaqdan yenidən baxılması gözlənilən idi.

Ötən 3,5 il ərzində banklar müxtəlif yollarla dollar kreditlərinin bir qismini qaytara bilib. Lakin problem yenə də böyük olaraq qalır. Hələ 2015-ci ilin mayında bildirmişdim ki, qəbul edilmiş qərar problemi həll etməyəcək, əksinə, dərinləşdirəcək. Belə də oldu.

Odur ki, hazırda fərqli qərar gözləmək olar. Son zamanlar Konstitusiya Məhkəməsi birmənalı olaraq bankların tərəfini tutmur. Məsələn, kredit xəttinə dair sonuncu (31 may 2018-ci il tarixli) qərarında bankların “kredit xətti” adı ilə bağladığı “niyyət razılaşması”nı müqavilə kimi tanısa da, müəyyən şərtlər də müəyyən etdi ki, onlar bankların xeyrinə deyil.

Devalvasiyanın şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsi olduğu isə açıq-aşkardır, çünki onu göz önünə alan şəxs heç vaxt xarici valyutada kredit almazdı. Buna görə də Konstitusiya Məhkəməsi bu dəfə əhalinin xeyrinə qərar verə bilər (düzdür, bu zaman kreditin hansı məzənnə ilə qaytarılmasını açıqlamalı və əsaslandırmalıdır).

Lakin buna tam əmin də olmaq olmaz. Banklar yenə əllərindən (lap ayaqlarından da!) gələni edəcək ki, qərar onların xeyrinə olsun.

Orta qərar da ola bilər. Məsələn, devalvasiya yalnız əhalinin kreditlərinə (istehlak) münasibətdə şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsi hesab oluna bilər. Yəni biznes kreditlərinə şamil edilməyə bilər.

Əsaslandırma da təxmini belə ola bilər: sahibkar hər bir riski göz önünə almalı idi, istehlakçı isə bunu həmişə edə bilmir və s. və i.a. Məlum olduğu kimi, problemli kreditlər say baxımdan əhalidə daha çoxdur, lakin məbləğ baxımdan biznes kreditləri üstünlük təşkil edir (çünki əhalinin kreditlərinin məbləği xeyi aşağıdır).

Başqa sözlə, orta qərar daha çox insanı razı sala bilər, məbləğ baxımdan isə bankların itkisi daha az olar. Digər tərəfdən, bu qərar banklara da imkan verməz ki, şəraitin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsi institutunu xarici valyutada olan əmanətlərə də tətbiq etsinlər. Çünki banklar da sahibkardır, buna görə də devalvasiyanı göz önünə almalı idilər.

Qərarın orta xarakterli olması kreditin qaytarılması məzənnəsində öz əksini tapa bilər. Belə ki, kredit götürüləndə məzənnə 0,78 idi, indi isə 1,7. Qərar birmənalı borclunun xeyrinə olsa, məzənnə 0,78 olmalıdır. Bankların xeyrinə olsa, 1,7. Konstitusiya Məhkəməsi orta məzənnə (məsələn, 1,24) də müəyyən edə bilər və ya Milli Məclisə belə bir qanun qəbul etmək haqda tövsiyə verə bilər. Düzdür, bunu əsaslandırmaq elə də asan olmayacaq.

Bir sözlə, payızda bizi mühüm qərar gözləyir”.

Oxunub: 1 352
Paylaş:
Digər xəbərlər

Manşet / Gündəm / Xəbərlər

16-05-2018, 10:38

Ramiz Həsənov xarici işlər nazirinin müavini oldu

Manşet / Gündəm / Xəbərlər

3-05-2018, 08:48

İlham Əliyevdən ipoteka ilə bağlı - MÜHÜM FƏRMAN

Manşet / Gündəm / Xəbərlər

18-04-2018, 08:39

Prezident seçkilərinin nəticələri təsdiqləndi - YENİLƏNİB

Manşet / Gündəm / Xəbərlər

10-04-2018, 10:27

İlham Əliyevdən sərt xəbərdarlıq: Bu dərəcədə alçaqlıq olmaz

Manşet / Gündəm / Xəbərlər

12-03-2018, 10:02

Problemli kreditlərin əksəriyyətini bank sahibləri süni yaradıb - Bank mütəxəssisi

Adınız:*
E-Mail:
Yorumunuz:
  • winkwinkedsmileam
    belayfeelfellowlaughing
    lollovenorecourse
    requestsadtonguewassat
    cryingwhatbullyangry
Kodu girin: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
Gündəm
Gələcəkdə insanlar 5 bədən üzvünü itirəcəklər
Az su içmək hansı xəstəliklərə səbəb olur? - Susuzluğun zərərli təsirləri
Pezeşkianın İrəvanda namaz qıldığı məscid kimə məxsusdur? – AÇIQLAMA
Tramp Putin və Zelenski görüşünün təşkilindən imtina etdi — "The Guardian"
Qopmuş başı yerinə tikdilər - Tibb tarixində sensasiya
İşıq və qaz qiymətlərində necə dəyişiklik olacaq?
Son xəbərlər
  • Dünən, 22:23
    Gələcəkdə insanlar 5 bədən üzvünü itirəcəklər
  • Dünən, 21:30
    Az su içmək hansı xəstəliklərə səbəb olur? - Susuzluğun zərərli təsirləri
  • Dünən, 20:23
    Pezeşkianın İrəvanda namaz qıldığı məscid kimə məxsusdur? – AÇIQLAMA
  • Dünən, 19:09
    Tramp Putin və Zelenski görüşünün təşkilindən imtina etdi — "The Guardian"
  • Dünən, 18:53
    Qopmuş başı yerinə tikdilər - Tibb tarixində sensasiya
  • Dünən, 17:39
    İşıq və qaz qiymətlərində necə dəyişiklik olacaq?
  • Dünən, 16:44
    Hindistandan ABŞ-a TƏRS SİLLƏ: Dehli Rusiya ilə bağlı QƏRAR VERDİ
  • Dünən, 15:36
    Şəkər xəstələrinə bu meyvələr olmaz - Tövsiyələr
  • Dünən, 14:09
    Suriyadan Türkiyəyə qadağa: Rəsmən dayandırdılar
  • Dünən, 13:12
    Azərbaycanda ilk yaşanır: bu şəxslər də vergi ödəməli olacaqlar
  • Dünən, 12:22
    Nəfəs darlığı nədən yaranır? - Hansı həkimə getməli?
  • Dünən, 11:33
    Putin və Zelenski hansı ölkədə görüşə bilər?
  • Dünən, 10:08
    Bu şəxslər imtahansız universitetə qəbul olacaqlar - DİM AÇIQLADI
  • Dünən, 09:02
    Böyrək daşını salmağın ən asan yolu
  • 20-08-2025, 22:25
    Bu bürclər yaxşı xəbər eşidəcək, sevincdən ağlayacaqlar
  • 20-08-2025, 21:10
    Gecə yatmazdan əvvəl alma sirkəsi içməyin faydası
  • 20-08-2025, 20:30
    NYT: Putin niyə Zelenskinin adını çəkmir?
  • 20-08-2025, 19:29
    Bölgədə irimiqyaslı hücuma hazırlıq: 60 min ehtiyat hərbçi orduya çağırıldı
  • 20-08-2025, 18:25
    Gündəlik 10.000 addım: Möcüzəvi faydalara inanmayacaqsınız
  • 20-08-2025, 17:08
    Trampdan Azərbaycan açıqlaması: Bunu həll etdim!
  • 20-08-2025, 16:15
    Rusiyanın “böyük dostu” hədəfdə: Putin imzaladı, ABŞ qorxuya düşdü – İnanılmaz xəyanət
  • 20-08-2025, 15:43
    Körpələr arasında ən çox bu xəstəliklərə rast gəlinir
  • 20-08-2025, 14:44
    Ukrayna üçün xilas planı: “Finlandiya modeli” nədir? – Detallar
  • 20-08-2025, 13:19
    Yeni təhlükə: “Bayraktar”lar Yaponiya səmasında… – Hazırlıq başladı
  • 20-08-2025, 12:15
    Bu vərdişlər dişlərinizi məhv edir - Açıqlama
  • 20-08-2025, 11:34
    Konqoda üsyançılar kəndlilərə hücum etdi
  • 20-08-2025, 10:16
    Bu dövlətlərin ərazisi azalacaq: bəziləri yox olacaq – Dünya xəritəsi dəyişir
  • 20-08-2025, 09:03
    Mütəxəssislər hər gün artıq yeməyin qarşısını almaq üçün sadə üsullar təqdim edirlər
  • 19-08-2025, 22:39
    "Nobel"ə namizədliyi verilən Azərbaycan şairi: Məmməd İsmayıl kimdir? - BİOQRAFİYA
  • 19-08-2025, 21:40
    Antibiotik qəbul edərkən bu qidaları yemək olmaz
Daha çox
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə
Sosial şəbəkələrimiz:
  • Direktor: Firəngiz Rüstəmova
  • E-mail: [email protected]
  • Telefon: (+99412) 452 25 37
  • Klinika haqqında
  • Xəbərlər
  • Araşdırma
  • Maraqlı
  • Səhiyyə
  • Gözəllik və təbabət
  • Əfsanələr və Mİflər
  • Foto və Video qalereya
  • Mədənİyyət
  • Bİoqrafİya
Müəllif hüquqları qorunur. ailehekimiklinikasi.az-ın məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə