Mart bütün dünyada düz və qalın bağırsaq xərçəngi ilə mübarizə ayıdır.
Hazırda bu orqanda şiş süd vəzi, prostat və mədə xərçəngindən sonra 4-cü yerdədir.
2020-ci ildə dünyada 1,9 milyon insanda bağırsaq xərçəngi aşkarlanıb.
Milli.Az bakupost.az-a istinadən xəbər verir ki, bu xəstəliyi erkən mərhələdə aşkarlamaq və tez müalicəyə başlamaq üçün bəzi simptomlara vaxtında fikir vermək, 40 yaşdan sonra 4-5 ildən bir kolonoskopiyadan keçirilməlidir.
Kolorektal şişləri artıq orta, ağır mərhələdə simptomlarla görmək olur: qarında ağrılar, şişkinlik, qanlı nəcis, anemiya.
Düz bağırsaqda şiş çox uzun müddətə inkişaf edir. Ona görə 45 yaşdan sonra 3-4 ildən bir kolonoskopiya olunmaqla xərçəngönü vəziyyəti aşkar etmək olar.
80% hallarda bağırsaq xərçənginin xəbərçisi xoşxassəli adenomatoz poliplərdir - onları vaxtında aşkarlamaq, xəstəliyin qarşısını almaq deməkdir.
Polip varsa, onları götürmək ən effektiv mübarizə yoludur. Əgər poliplər qaralarsa, ən geci 8-10 ilə bədxassəliyə çevrilə bilər.
2-ci vacib məqam irsi, genetik amillərdir. Nəslinizi, qohumlarınızın anamnezini araşdırın. Əgər kimdəsə belə xəstəliklər olubsa, siz risk qrupundasız.
Xəstəlik daha çox 45-55-75 yaş arası çoxalır, rast gəlinir. Qadınlarda daha çox olsa da, onlar kişilərə nisbədən bu xəstəlikdə daha uzunömürlüdür.
Eləcə də bağırsaqlarında digər iltihabi xəstəliklər olanlar - adenomatoz polipoz, Kron, kolit, xora xəstələri də risk qrupundadır.
Bəzi genetik yoğun bağırsaq xəstəlikləri, Peyts Yegers, Qardner, Türko, Kronkayt-Kanada sindromlarında da bədxassəli gedişat ola bilər.
Çox siqaret çəkənlər, qırmızı qızarmış ət, sosis-kolbasa yeyənlər, oturaq işdə çalışanlar və piylənməsi olanlarda da bu xəstəlik geniş yayılıb.