Sürvə və ya adaçayı xalq təbabətində antibakterial, yara sağaldıcı, iltihab əleyhinə vasitə kimi istifadə edilir. 700-dən çox növü olan bu bitkinin tibbdə əsasən Dərman sürvəsi və Ənbər sürvəsindən istifadə edilir. Dərman sürvəsi “Elekasol” adlanan dərman yığımının tərkibinə daxildir. Ondan efir yağları, salvin, fitolizin, salvitamol, salvisat alınır. Ənbər sürvəsindən “Salmus” preparatı hazırlamaq üçün efir yağı alınır.
Sürvə/Sālvia officinālis - həm ənənəvi xalq təbabətində, həm də tibbdə geniş şəkildə istifadə edilən bir bitkidir. Хalq təbabətində ağciyər vərəmində, bronxit, angina, tonuslandırıcı vasitə, ödemlərdə, aterosklerozda, poliartritlərdə, radikulit, hemorroy, stomatit, damaq qanaması, qadın sonsuzluğu, şəkərli diabet, həddən artıq tərləmə, klimakterik dövrdə, ağrıkəsici, sakitləşdirici, mədə kolikasında istifadə edilmişdir. Tibbdə sürvə bitkisi dəmləmə və ekstraktlar şəklində işlədilir, onun ekstraktı dərman preparatlarının tərkibinə daxil edilir (Salvin). Bu preparatlar ağız boşluğunun iltihabi xəstəliklərində, yuxarı tənəffüs yollarının katarında, diş ağrısında, bəlğəmgətirici kimi, diş əti xəstəliklərində istifadə edilir. Bundan əlavə, mədə xorası, qastrit, kolit, meteorizm, ishal, öd-qaraciyər və böyrək xəstəlikləri, irinli yaralarda isə yerli müalicə vasitəsi olaraq işlədilir.
Sürvənin efir yağı parfümeriya və kosmetika sənayesində aromatizasiya məqsədilə diş məcunlarının tərkibinə daxil edilir. Eksperimentlər nəticəsində təyin olunub ki, yağlı sürvə toxumları bakterisid xüsusiyyətə malikdir və inqalyasiya üçün istifadə edilə bilər.
Sürvənin yarpaqlarında acılıq və efir yağları olduğuna görə onun dəmləmələri mədə-bağırsağın sekretor funksiyasını artırır, yüngül spazmolotik təsir edir, tərləmənin qarşısını alır. Sürvənin kökü ekzema, neyrodermit, donvurma və yanıqlar zamanı effektivdir. Xalq arasında onun insan ömrünü uzatdığına inanılır. Hippokrat və Dioskorid sürvəni müqəddəs və ən faydalı bir bitki hesab edirdi.
Çin təbabətində sürvə bitkisindən ümummöhkəmləndirici vasitə, revmatizm və xroniki dəri xəstəliklərinin müalicəsində istifadə edilir.
Sürvədən hazırlanmış dərman preparatları:
-Sürvənin quru ekstraktından hazırlanmış, sormaq üçün tablet 12.5 mq, 2.4 mq: № 20. 202
-Sürvə essensial yağı 2.4 mq.
Müəllif: Firəngiz Rüstəmova
"TƏBABƏT VƏ MİFOLOGİYA: GÖRÜNƏN VƏ GÖRÜNMƏYƏN ƏLAQƏLƏR" kitabından