Bürünc xəstəliyi və ya Addison xəstəliyi; çox nadir rast gələn endokrin xəstəlikdir.Bu xəstəlik zamanı böyrəküstü vəzin qabıq maddəsinin xroniki çatmamazlığı və ya hipokortisizm yaranır. Kortizolun ifrazı pozulur. 1855-ci ildə Britaniya terapevti Tomas Addison tərəfindən ilk dəfə bu xəstəlik haqqında yazılmışdır. Xəstəlik 1-cili olaraq böyrəküstü vəzi ilə əlaqədar ola bilər 2-cili isə hipofizin ön payı ilə əlaqədar yarana bilir. Bürünc xəstəliyi böyrəküstü vəzlərin vərəmi ya hər hansı kimyəvi maddə ilə zədələnməsi nəticəsində əmələ gələ bilər. Xəstəlik aylarla bəzən illərlə özünü büruzə vermədən inkişaf edir. Özünü kəskin göstərməsi isə stressdən və hər hansı səbəbdən orqanizmin qlukokortikoidlərə ehtiyacı olan zaman baş verir. Xəstəliyin əlamətləri: get-gedə artan xroniki yorğunluq, əzələ boşluğu, iştahanın çəkinin azalması, ürəkbulanma, qusma, ishal, qarında ağrı, A/T enməsi, əsasən dəridə piqmentasiyanın artması, depressiya, qanda şəkərin enməsi, sidik ifrazının artması, ürəkdöyunmə, udma hissinin pozulması və s. Bəzən insanların ciddiyə almadığı, yuxarıda göstərilən əlamətlər ciddi bir xəstəliyin təzahürləri də ola bilir.
Hazırladı F. Rüstəmova