Fibrozlaşan alveolitlər diffuz ağ ciyər fibrozuna qədər proqressivləşən diffuz iltihabı,geridönən intersistal pnevmonitlə xarakterizə olunan xəstəliklər qrupunun ümumi adıdır.
Fibrozlaşan alveolitlər diaqnozu qoyulan xəstələrin sayı günü-gündən artır.Xəstəliyin əmələ gəlməsinə səbəb olan ekzotik amillər buna səbəb olur.Bunlar aşağıdakılardır:
- coğrafi faktor
- ekoloji faktor
- peşə xəstəlikləri
- məişət faktorları
Fibrozlaşan alveolitin 3 forması ayırd edilir
1 İdiopatik fibrozlaşan alveolit
İdiopatik fibrozlaşan alveolit proqressivləşən pnevmofibrozun nəticəsi olaraq meydana çıxır. Xəstəlik özünü tənəffüs çatışmazlığı ilə biruzə verir.Aşağıdakı xəstəliklər zamanı əmələ gəlir:
* adi intersistal pnevmoniya
* kəskin intersistal pnevmoniya
* deskvamativ intersistal pnevmoniya
* qeyri-spesifik intersistal pnevmoniya
2 Ekzogen allergik alveolitlər
Ekzogen allergik alveolitlər ağ ciyərlərin alveolyar və intersistal stukturunun allergik diffuz zədələnməsi ilə xarakterizə olunur.Xəstəliyin əmələ gəlməsində heyvan və bitki mənşəli zülallar və ya qeyri-üzvi birləşmələrə malik tozların rolu əsas götürülür.Xəstəliyə ən çox fermada işləyənlər və quşçuluqla məşğul olanlar arasında rast gəlinir.
3 Toksik fibrozlaşan alveolit
Toksik fibrozlaşan alveolitə toksiki maddələrlə zəhərlənən adamlarda rast gəlinir.Bu ağ ciyərlərdə parenximaya toksik maddələrin və bəzən dərman vasitələrinin təsiri nəticəsində əmələ gələn patologiyadır.
Fibrozlaşan alveolitlər növündən asılı olmayaraq gedişinə görə 3 növə ayrılır:
kəskin
xroniki
terminal
Xəstəlik antigen xassəyə malik hissəciklərin alveollara daxil olması nəticəsində baş verir.Bu zaman alveollar zədələnir və onların infiltirasiyası baş verir.Xəstəlik özünü quru və ya az bəlğəmli öskürəklə biruzə verir.Bu zaman xəstələrdə fiziki gərginlik zamanı sianoz,təngnəfəslik əmələ gəlir və ağ ciyərlərin diffuziya qabiliyyəti aşağı düşür.
Xəstəliyə diaqnozun qoyulmasında diqqətlə toplanan anamnezin və rentgenoloji müayinənin nəticəsi əsas götürülür.